آیا قیمت بیت کوین می‌تواند به صفر برسد؟         

اکنون در موقعیتی قرار داریم که بازار ارز‌های دیجیتال به بلوغ رسیده است و بسیاری از ما رویای بیت کوین ۱۰۰ هزار دلاری را در سر می‌پرورانیم. به خصوص این روز‌ها که همه منتظر هاوینگ بیت کوین و صعود انفجاری آن هستیم کمتر کسی می‌تواند یک اتفاق بد را برای این بازار پرپتانسیل متصور شود. اما بیاید تا کمی بدبین باشیم و فکر کنیم آیا قیمت بیت کوین می‌تواند به صفر برسد؟ واقعیت این است که بازار رمزارز‌ها پیش‌بینی‌ناپذیر است و هنوز بخش‌های ناشناخته زیادی دارد. اما در چه صورت می‌تواند این فاجعه برای بیت کوین رخ دهد؟

چه عواملی ممکن است باعث صفر شدن قیمت بیت کوین شود؟

اگرچه رسیدن بیت کوین به صفر کار بسیار دشواری است اما در دنیای ارز‌های دیجیتال هیچ چیز بعید نیست. اگر به یاد داشته باشید، بیت کوین تا به حال ۷ ریزش وحشتناک را تجربه کرده که هر کدام ترسی را به جان سرمایه‌گذاران انداخته است. از سال ۲۰۱۲ که بیت کوین رفته رفته محبوبیت گرفت تا امسال، تقریبا هر سال و حتی سالی دو بار ریزش‌های شدیدی را داشته است که هر کدام توانسته‌اند بیش از ۵۰ درصد از ارزش آن را کاهش دهد.  برخی از شدیدترین ریزش‌های بیت کوین عبارتند از: 

• ژوئن ۲۰۱۱: در این سال از ۲ دلار به بیش از ۳۲ دلار افزایش یافت و سپس به دلیل هک بیت کوین در یک روز ۹۹ درصد ریزش کرد و به یک پنی رسید.
• آگوست ۲۰۱۲: در این سال بیت کوین به دلیل یک طرح پانزی ۵۶٪ درصد کاهش یافت.
• آپریل ۲۰۱۳: بیت کوین در این سال پس از رسیدن به موفقیت و رشد چشمگیر، به دلیل حجم معاملات بسیار بالا آسیب‌پذیر شد و به دلیل حمله هکر‌ها ارزش آن بیش از ۸۳٪ سقوط کرد.
• دسامبر ۲۰۱۸-۲۰۱۷: سال ۲۰۱۷ یکی از بهترین سال‌های بیت کوین بود که تمام سقف‌های خود را شکست و به ۲۰۰۰۰ دلار رسید. اما در ۲۷ دسامبر، حباب قیمتی بیت کوین ترکید و یک ریزش ۸۴ درصدی قیمت را به زیر ۱۲۰۰۰ دلار رساند.
• مارس ۲۰۲۰: همه‌گیری ویروس کرونا باعث شد تا بیت کوین تنها در دو روز نیمی از ارزش خود را از دست بدهد و طی یک ماه، از بالای ۱۰۰۰۰ دلار در فوریه به زیر ۴۰۰۰ دلار در ماه مارس سقوط کند.
• می‌ ۲۰۲۱: جدیدترین ‌ریزیش شدید بیت کوین به دو سال پیش باز می‌گردد که بیت کوین از ۶۴۰۰۰ دلار به ۲۰ هزار دلار ریزش کرد.

در واقع، شاید تصور کنید این‌ها یک ریزش ساده‌اند و قرار نیست هیچ اتفاق خاصی بیوفتد. اما داستان از جایی ترسناک می‌شود که پروژه‌هایی مانند Terra Luna را می‌بینیم که در یک روز قیمت آن از ۱۲۰ دلار به صفر رسیده است. بنابراین، در دنیای ارز‌های دیجیتال، از آنجا که حتی یک توییت یا سخنرانی افراد تأثیرگذار مانند ایلان ماسک باعث ایجاد یک نوسان بزرگ می‌شود، هر چیزی، حتی به صفر رسیدن بیت کوین نیز ممکن است. سایر عواملی که می‌توانند باعث شوند بیت کوین به صفر برسد عبارتند از:

بیشتر بخوانید: تحلیل چرخه‌های قیمت بیت کوین

1) مشکل نرم‌افزاری جدی در شبکه بیت کوین

اکوسیستم بیت کوین یکی از قدرتمندترین تکنولوژی‌های موجود در جهان را دارد که توانسته این ارز را برای بیش از ده سال در صدر بازار نگه‌دارد. اما این بدان معنی نیست که نرم‌افزار بیت کوین بدون نقص است و خطری آن را تهدید نمی‌کند. برای نمونه، در سال ۲۰۱۸ یک آسیب‌پذیری بزرگ در نرم‌افزار این شبکه به وجود آمد که می‌توانست شبکه را به طور کلی از کار بیاندازد و BTC را بدون استفاده کند. این باگ که اکنون به عنوان حمله دابل اسپندینگ نیز شناخته می‌شود، می‌توانست کاری کند تا یک ماینر تراکنش‌هایی که می‌خواستند یک کوین را دوباره خرج کنند را تأیید کند.

همانطور که می‌دانید، بیت‌کوین یک شبکه همتا به همتا یا Peer to peer است که به لطف شبکه‌ای از «گره‌ها» کار می‌کند. تمامی این گره‌ها این اطمینان را می‌دهند که تراکنش‌ها با قوانین بلاکچین، که یکی از مهم‌ترین آن‌ها این است که نمی‌توان یک سکه را دوبار خرج کرد، مطابقت دارند. حال در صورت تأیید شدن تراکنشی که می‌خواهد برای بار دوم یک توکن را خرج کند، این بلاک سمی می‌تواند به کل شبکه بیت کوین ارسال شود و نرم‌افزار هر کاربری که آن را دریافت کند از کار بیاندازد.

2) حمله به شبکه جهانی برق

شبکه بیت کوین و بلاکچین آن که محل استخراج کوین‌های جدید است برای کار کردن به انرژی برق نیاز دارند. در واقع، استخراج بیت کوین، یعنی فرآیندی که برای ایجاد سکه‌های جدید استفاده می‌شود، به قدرت محاسباتی زیادی نیاز دارد که توسط ماینر‌ها تأمین می‌شود. ماینر‌ها از رایانه‌های قدرتمند برای حل معادلات پیچیده استفاده می‌کنند و در ازای آن، بیت کوین دریافت می‌کنند. حال در صورتی که شبکه جهانی برق مورد حمله قرار گیرد، استخراج بیت کوین مختل خواهد شد زیرا ماینر‌ها بدون برق نمی‌توانند کار کنند و اگر ماینر کار نکند، بیت کوین استخراج نمی‌شود و عرضه این ارز کاهش می‌یابد.

علاوه بر این، اگر استخراج بیت کوین مختل شود (حتی در برخی مناطق) قدرت شبکه تغییر می‌کند و این می‌تواند باعث ایجاد ناپایداری در بلاکچین شود. اما سومین و مهم‌ترین مشکلی که حمله به شبکه جهانی برق می‌تواند ایجاد کند، کاهش امنیت بیت کوین است. از آنجا که ماینر‌ها مسئول حفظ امنیت شبکه هستند، با ایجاد اختلال در کار آن‌ها امنیت شبکه نیز با مشکل جدی مواجه می‌شود و اینگونه ممکن است قیمت بیت کوین به صفر برسد.

3) عدم پذیرش توسط دولت‌ها

اگر به یاد داشته باشید، یکی از شدیدترین ریزش‌های تاریخ بیت کوین تنها به این دلیل رخ داد که کشور چین، معاملات این ارز و استخراج آن را به طور کلی ممنوع اعلام کرد. بنابراین، اگر کسی بپرسد آیا قیمت بیت کوین می‌تواند به صفر برسد باید بگوییم اگر کشور‌ها این ارز را ممنوع اعلام کنند، بله! 

ممنوعیت و عدم پذیرش و به صورت کلی قوانین بیت کوین در کشور‌های مختلف در کشورها، می‌تواند ارزش ذاتی این ارز را کاهش دهد؛ زیرا کاربرد‌های آن محدود می‌شود و دیگر مردم و شرکت‌ها نمی‌توانند به عنوان یک روش پرداختی از آن استفاده کنند. به علاوه، این کار می‌تواند روی نقد شوندگی بیت کوین نیز تأثیر بگذارد و کاری کند تا افراد به سراغ دارایی که به راحتی به پول نقد تبدیل نمی‌شود، نروند. بنابراین، دولت‌ها می‌توانند با ممنوعیت استخراج بیت کوین، وضع قانون مالیات بر این ارز دیجیتال و ممنوعیت استفاده از آن، btc را به طور قابل توجهی بی‌ارزش کنند.

4) مسائل مربوط به مقیاس‌پذیری بیت کوین

مقیاس‌پذیری شبکه بلاکچین یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ارز‌های دیجیتال به‌شمار می‌رود. مقیاس‌پذیری، همانطور که می‌تواند باعث رشد یک شبکه شود، می‌تواند کاری کند که قیمت ارز به شدت کاهش یابد. برای نمونه، اگر مقیاس‌پذیری بیت کوین به طرز چشمگیری کاهش داشته باشد و بلاکچین نتواند تعداد کافی تراکنش را به سرعت کافی پردازش کند، کاربرد آن به عنوان یک ارز کاهش می‌یابد. 

کاهش مقیاس‌پذیری همچنین افزایش کارمزد بیت کوین (هزینه تراکنش بیت کوین) را دنبال خواهد داشت و می‌تواند استفاده از بیت کوین را برای پرداخت هزینه‌های کوچک دشوارتر کند. در نهایت، همه این عوامل می‌توانند اعتماد عمومی به شبکه بیت کوین را کاهش دهند و قیمت این ارز را به صفر برسانند.

5) از بین رفتن همه تکنولوژی موجود بر روی زمین

بیت کوین یک دارایی دیجیتالی است و برای استفاده از ارز دیجیتال، به تکنولوژی نیاز داریم. به عنوان مثال، برای ارسال بیت کوین به یک کیف پول باید به اینترنت متصل شویم. علاوه بر این، بلاکچین که برای کار بیت کوین ضروری است نیز جزو تکنولوژی‌ها به‌شمار می‌رود. بنابراین، اگر تصور کنیم همه تکنولوژی موجود بر روی زمین از بین برود، استفاده از بیت کوین نیز غیرممکن می‌شود. ارسال، دریافت، خرید، فروش و هر کار دیگری مربوط به ارز‌های دیجیتال به تکنولوژی نیازمند است و بدون تکنولوژی بیت کوین فقط یک رشته کد بی‌ارزش خواهد بود.

6) عدم پشتیبانی از بازار

در صورتی که تقاضا برای بیت کوین کاهش یابد، قیمت آن نیز کاهش خواهد داشت. این یعنی، اگر به هر دلیلی مثل عدم پشتیبانی بیت کوین از بازار معامله، تراکنش‌ها و طرفداران این ارز را کاهش دهد، ارزش آن نیز کم خواهد شد. احساسات منفی نسبت به این ارز، کاهش کاربرد‌های آن و به طور کلی جدا شدن از بازار ارز‌های دیجیتال می‌تواند جزء عوامل تاثیرگذار بر قیمت بیت کوین دسته‌بندی شود.

7) چالش‌های محیط زیستی

یکی از مهم‌ترین عواملی که بیت کوین را تهدید می‌کند، چالش‌های محیط زیستی است. همانطور که می‌دانید ماینر‌های بیت کوین برای استخراج این ارز به انرژی مصرفی زیادی نیاز دارند و از سوی دیگر به دلیل سنگینی کار، گرما بسیار زیادی تولید می‌کنند. طبق گزارشی از دانشگاه کمبریج، مصرف برق شبکه بیت کوین در سال ۲۰۲۲ معادل مصرف برق کل کشور آرژانتین بوده است. این مصرف برق منجر به انتشار گاز‌های گلخانه‌ای مانند دی اکسید کربن می‌شود و اینگونه می‌تواند کره زمین را تهدید کند.

بنابراین، با افزایش ممنوعیت‌ها و مخالفت فعالان محیط زیستی، ممکن است استخراج بیت کوین محدود شود و چالش‌های گفته شده را به دنبال داشته باشد. چالش‌های محیط زیستی همچنین می‌تواند اقبال عمومی به این ارز را کاهش دهد و با ایجاد احساسات منفی در بازار تقاضا برای آن را به حداقل برساند.

8) لیکوییدیشن‌های آبشاری

یکی از دلایلی که می‌تواند باعث به صفر رسیدن ارزش بیت کوین شود، لیکوییدیشن‌های آبشاری است. این فرآیند می‌تواند یک سری واکنش زنجیره‌ای ایجاد کنند که باعث فروش ناگهانی و کاهش قیمت بیت کوین شود. مثلا، فرض کنید قیمت بیت کوین در حال کاهش و یک معامله‌گر موقعیت فروش (short) باز کرده است. اگر قیمت بیت کوین به حدی کاهش یابد که شرط تریدر کافی نباشد، معامله لیکویید می‌شود و او باید تمام دارایی خود را با قیمت فعلی بازار بفروشد. حال اگر این یکی از معامله‌های بزرگ بازار باشد، فروش ناگهانی بیت کوین توسط آن فرد می‌تواند باعث کاهش بیشتر قیمت بیت کوین شود و دیگر معامله‌گر‌ها را نیز لیکویید کند.

این فرآیند می‌تواند به سرعت تکرار شود و یک واکنش زنجیره‌ای را شکل دهد که کاهش شدیدی را قیمت بیت کوین ایجاد کند. در ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۱، یک لیکوییدیشن آبشاری در صرافی Bitmax رخ داد که باعث کاهش قیمت بیت کوین از ۵۰,۰۰۰ دلار به ۴۳,۰۰۰ دلار در عرض چند دقیقه شد. این یکی از بزرگترین لیکوییدیشن‌های آبشاری در تاریخ بازار ارز‌های دیجیتال بود.

9) کامپیوتر‌های بسیار قوی و کوانتومی

کامپیوتر‌های بسیار قوی و کوانتومی به دلیل قدرتی که دارند می‌توانند الگوریتم اجماع Proof-of-Work را که بیت کوین بر اساس آن کار می‌کند، شکست دهند. الگوریتم Proof-of-Work بر اساس حل معادلات پیچیده‌ای است که برای تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید در بلاکچین بیت کوین استفاده می‌شود. ماینر‌ها نیز با استفاده از قدرت محاسباتی رایانه‌های خود برای حل این معادلات رقابت می‌کنند. حال اگر یک کامپیوتر کوانتومی بتواند الگوریتم Proof-of-Work را شکست دهد، می‌تواند بلافاصله بلاک‌های جدیدی را در بلاکچین ایجاد کند.

این امر در مرحله اول باعث افزایش عرضه بیت کوین می‌شود و در مرحله دوم می‌تواند در بلاکچین تقلب ایجاد و هر تراکنشی با هر اطلاعاتی را تأیید کند. در نتیجه هر دوی این موارد، قیمت بیت کوین ممکن است به شدت کاهش یابد.

اگر قیمت بیت کوین صفر شود چه اتفاقی برای بازار ارز دیجیتال می‌افتد؟

صفر شدن قیمت بزرگترین ارز دیجیتال بازار آنقدر فاجعه‌آمیز خواهد بود که می‌توان آن را معادل با صفر شدن کل بازار ارز‌های دیجیتال دانست. اکثر آلت کوین‌ها ارتباط مستقیمی با بیت کوین دارند و می‌توان گفت اگر بیت کوین صفر شود آلت کوین‌های دیگر نیز به شدت کاهش قیمت خواهند داشت. با رخ دادن این اتفاق، اکثر سرمایه‌گذاران و حتی نهنگ‌ها شروع به فروش دارایی خود می‌کنند و این در حالی خواهد بود که دیگر خریداری وجود ندارد و اکثر افراد دارایی خود را از دست می‌دهند.

علاوه بر این، اگر قیمت بیت کوین به صفر برسد، پذیرش ارز‌های دیجیتال نیز به شدت کاهش می‌یابد و دیگر کسب و کار‌ها ارز‌های دیجیتال را به عنوان یک روش پرداخت قابل اعتماد نمی‌پذیرند. در چنین حالتی دولت‌ها ممکن است قوانین بسیار سخت‌گیرانه‌ای برای استفاده از این کلاس از دارایی وضع کنند و باعث شوند تا بازار با رکود عظیمی روبه‌رو شود.

اگر روزی قیمت بیت کوین به صفر برسد ضرر‌های جبران‌ناپذیری را برای مزارع استخراج به‌دنبال به وجود می‌آید. استخراج بیت کوین یک فرآیند پرهزینه است که به مقدار زیادی برق نیاز دارد و ارزش این ارز صفر شود مزارع استخراج دیگر قادر به تولید درآمد از استخراج بیت کوین نخواهند بود. این امر منجر به تعطیلی صد‌ها کسب و کار می‌شود و هزاران نفر را در کشور‌های سراسر جهان بیکار می‌کند.

چه کسانی معتقدند بیت کوین به صفر میل می‌کند؟    

اگرچه افراد بسیار زیاد بیت کوین را به عنوان یک دارایی ارزشمند پذیرفته‌اند اما هنوز برخی از افراد مشهور با این ارز مخالف‌اند و آن را بی‌ارزش می‌دانند. مخالفان بیت کوین معتقدند این ارز پشتوانه‌ای ندارد و ارزش آن فقط بر اساس عرضه و تقاضا است. آن‌ها همچنین استدلال می‌کنند که بیت کوین یک دارایی بسیار پرنوسان است و ممکن است قیمت آن در هر زمان به صفر برسد. نظر برخی از افرادی که معتقدند بیت کوین به صفر می‌رسد:

• پیتر شف (Peter Chef)، سرمایه‌گذار و مجری تلویزیونی، در سال ۲۰۲۰ گفت که بیت کوین ارزش چندانی ندارد و قیمت به زودی صفر خواهد شد.
• جیم راجرز (Jim Ragers)، سرمایه‌گذار و تاجر، در سال ۲۰۲۲ گفت که بیت کوین «به هیچ وجه ارزشی ندارد» و «به ۰ دلار خواهد رسید».
• بیل هریس (Bill Harris)، مدیرعامل سابق PayPal، در سال ۲۰۱۸ گفت که بیت کوین «پول نیست» و «به ۰ دلار خواهد رسید».
• وارن بافت (Warren Buffett)، سرمایه‌گذار و میلیاردر، در سال ۲۰۲۱ گفت که بیت کوین «بی‌ارزش است» و «هیچ ارزش ذاتی ندارد».
• چارلز دی گروت (Charles de Groot)، اقتصاددان و نویسنده، در سال ۲۰۲۳ گفت که بیت کوین «پول نیست» و «به هیچ وجه ارزشی ندارد».

البته این نکته نیز جالب است که افرادی مانند پیتر شف اکنون نظر خود را درباره بیت کوین عوض کرده‌اند و آن را به عنوان یک دارایی ارزشمند می‌بینند.

چه عواملی فرضیه احتمال صفر شدن بیت کوین را رد می‌کند؟          

با وجود این که بازار ارز‌های دیجیتال پیش‌بینی‌ناپذیر است و هنوز ثبات چندانی ندارد، اما شواهد زیادی وجود دارد که فرضیه رسیدن بیت کوین به صفر را غیرممکن یا حداقل دشوار می‌کند. بیت کوین اکنون جزو ارزشمندترین دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌رود و تقریبا می‌توان گفت تمامی شرایط برای رشد و موفقیت این ارز دیجیتال مهیا است.

بیت کوین یک شبکه غیرمتمرکز است و به این معنی که هیچ نهاد یا سازمان مرکزی وجود ندارد که بر آن کنترل داشته باشد. این امر باعث می‌شود که این ارز دیجیتال در برابر حملات و دستکاری‌ها امن باشد و خطری دارایی کاربران را تهدید نکند. در واقع، اگر یک نهاد یا سازمان قصد داشته باشد ارزش بیت کوین را به صفر برساند، باید کنترل کامل شبکه را به دست بگیرد و این امر بسیار دشوار و هزینه‌بر است. هرچند که این کار به وجود شبکه گسترده نود‌های بیت کوین تقریبا غیرممکن است.

به علاوه، در سال‌های اخیر بیت کوین توسط دولت‌ها و شرکت‌های بزرگی پذیرفته شده است. برای مثال، کشور السالوادور در سال ۲۰۲۰ بیت کوین را به عنوان ارز قانونی خود اعلام کرد و جمهوری آفریقای مرکزی نیز در سال ۲۰۲۲ این کار را انجام داد. پذیرش توسط دولت‌ها و شرکت‌ها نشان می‌دهد که بیت کوین به عنوان یک دارایی دیجیتال ارزشمند شناخته می‌شود. اما از همه این عوامل مهم‌تر، سرمایه‌گذاران بزرگی مانند بانک‌ها، تاجران و. که در این بازار به نام نهنگ شناخته می‌شوند سرمایه عظیمی را به این ارز‌ها اختصاص داده‌اند و حتی اگر اتفاقی برای بیت کوین بیوفتد این افراد اجازه صفر شدن بیت کوین را نمی‌دهند.

برای اطلاعات بیشتر از کشور‌های پذیرنده بیت کوین می‌توانید به بلاگ ایرانیکارت مراجعه کنید 

صفر شدن بیت کوین؟

بیت کوین از آغاز خود در سال ۲۰۰۹ تاکنون بزرگترین و ارزشمندترین ارز دیجیتال جهان است و در طی این ده سال حتی یک روز جایگاه خود را از دست نداده است. با این حال، ارز‌های دیجیتال هنوز بستر جدیدی برای سرمایه‌گذاری هستند و بخش‌های ناشناخته زیادی دارند که می‌تواند آن‌ها را در طبقه پرخطر دارایی‌ها قرار دهد. در پاسخ به این که آیا قیمت بیت کوین می‌تواند به صفر برسد یا خیر نیز باید بگوییم احتمال وقوع چنین اتفاقی بسیار کم است اما هیچ چیز در دنیای ارز‌های دیجیتال غیرممکن نیست. بنابراین، حتی اگر روزی بیت کوین به صد هزار دلار نیز رسید، باز هم نباید مدیریت ریسک و احتیاط در سرمایه‌گذاری و معامله را فراموش کرد.