NFT یا توکن غیرقابل معاوضه چیست؟ به زبان ساده

به تازگی، در فناوری بلاک چین نوآوری رخ داده که با استفاده از آن سرمایه گذاران صدها هزار یا حتی میلیون‌ها دلار می‌پردازند تا کلکسیون‌های دیجیتالی به نام توکن‌های غیر قابل تعویض یا NFT داشته باشند! اما توکن غیرقابل معاوضه چیست؟ NFT یا توکن غیرقابل معاوضه (Non Fungible Token) در دنیای ارزهای دیجیتال به دارایی گفته می‌شود که منحصربه‌فرد و غیرقابل تعویض با دیگر توکن‌های هم نوع خود است. تصور کنید که یک اثر هنری دیجیتال را در اینترنت بخرید و یک توکن دیجیتالی منحصر به فرد به دست آورید که مالکیت شما را ثابت می‌کند. در حال حاضر این موضوع با استفاده از NFT‌ ها انجام شده است. توکن‌های Nft از سال ۲۰۱۴ وجود داشته‌اند اما اخیرا بسیار مشهور و به یک روش محبوب برای خرید و فروش آثار هنری تبدیل شده‌اند. امروزه در کنار خرید ارز دیجیتال شما می‌تواند به خرید و فروش و کسب درآمد از ان اف تی ها، به عنوان یک بازار پررونق و پردرآمد در حوزه ارز دیجیتال نگاه کنید.

NFT چیست؟

درک پاسخ «NFT چیست» یا مفهوم توکن‌های‌ غیرقابل معاوضه در ابتدا بسیار پیچیده به نظر می‌رسد، اما زمانی که با اصول اولیه این نوع دارایی‌ها آشنا شوید، متوجه خواهید شد که به طرز شگفت‌آوری ساده هستند. در سطح بررسی چندساله، مفهوم توکن‌ غیر‌قابل معاوضه تقریبا یک موضوع جدید در دنیای نوآوری و ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود؛ اگر «NFT چیست» سوال شما نیز هست، احتمالا بهتر است که ابتدا با دو عبارت «قابل‌تعویض» و «غیرقابل‌تعویض» آشنا شوید.

• قابل‌تعویض به چیزی گفته می‌شود که می‌تواند با موارد مشابه خود جایگزین شود.
• غیر قابل تعویض به این معنی است که منحصر به فرد است و نمی‌توان آن را با چیز دیگری جایگزین کرد.

NFT ها از نوع دارایی‌های غیرقابل تعویض هستند. با مثال‌های زیر درک قابلیت تعویض برای شما راحت‌تر می‌شود.

یک بلیط قطار را در نظر بگیرید که به اسم و مشخصات هویتی شما ثبت شده است؛ وقتی وارد قطار می‌شوید، مسئول واگن از شما بلیط می‌خواهد. بلیط شما با دیگر مسافران اگرچه احتمالا قیمت یکسانی دارند، اما قابل‌تعویض نیست؛ چون شماره صندلی و مشخصات هر کسی روی بلیط خودش درج شده است و احتمالا ارزش ذاتی یکسانی ندارند.

یا اینکه نقاشی مونالیزا را در نظر بگیرید، یکی از معروف‌ترین نقاشی‌های جهان است که قابل تعویض نیست!

در مقابل، برای دارایی‌های قابل‌معاوضه یک اسکناس ۱۰۰ هزار تومان را در نظر بگیرید. اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی شما با اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی که در دست دوست شماست، هیچ تفاوتی ندارد و باهم قابل‌تعویض هستند.

به این ترتیب NFT‌ ها دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد و غیرقابل‌تعویضی  هستند که روی بلاک چین ذخیره می‌شوند و بیانگر موارد ارزشمند دیجیتالی هستند. ان اف تی‌ها اشکال مختلفی از محتوای دیجیتالی مانند میم‌ها، کلیپ‌های ویدیویی، تصاویر، موسیقی و حتی توییت‌ها را نشان می‌دهند. هر NFT یک نوع دارایی دیجیتالی منحصر به فرد است که نمی‌توان آن را با چیز دیگری معاوضه یا تعویض کرد. NFT‌ ها می‌توانند هر نوع مالکیتی را در قالب یک فایل دیجیتالی نشان دهند و از یکدیگر متمایز باشند. به این ترتیب است که فروش و معامله NFT‌ ها امکان‌پذیر می‌شود.

توکن غیرقابل معاوضه چگونه کار می‌کند؟

مفهوم توکن غیرقابل تعویض در بلاک چین اتریوم آغاز شد. برخلاف بلاک چین بیت کوین، بلاک چین اتریوم به عنوان شبکه‌ای از قراردادهای هوشمند توسعه یافته که توسعه دهندگان می‌توانند در آن برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد کنند. NFT زمانی به وجود آمد که دو هنرمند دیجیتال، مت هال و جان واتکینسون، مجوعه کریپتو پانکس CryptoPunk را توسعه دادند که در سال ۲۰۱۷ در دسترس عموم قرار گرفت. این مجمموعه در مارس ۲۰۲۱ به قیمت ۷.۵۸ میلیون دلار فروخته شد.

معمولا، توکن‌های غیرقابل تعویض روی بلاک چین اتریوم ساخته می‌شوند. البته بلاک چین‌های دیگر نیز از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند. همانطور که پیش تر اشاره شد، یک NFT از اشیاء دیجیتالی ایجاد می‌شود که می‌تواند هم موارد محسوس و هم ناملموس مانند هنر، موسیقی، گیف ها، ویدیوها، کلکسیون ها، آواتارهای مجازی و … را نشان دهد.

در واقع، با استفاده از NFT به جای اینکه یک تابلوی رنگ روغن واقعی داشته باشید، فایل دیجیتال آن را دریافت می‌کند. توکن‌های غیرقابل معاوضه از حقوق مالکیت انحصاری برخوردار هستند. NFT‌ ها نمی‌توانند همزمان چند مالک داشته باشند. بنابراین تنها مالک می‌تواند با استفاده از اطلاعات خاص NFT مورد نظر، مالکیت آن را به شخص دیگر منتقل کند.

از آنجایی که توکن‌های غیرقابل معاوضه دارای ارزش هستند، می‌توان آن‌ها را مانند سایر انواع موارد هنری خرید و فروش کرد. به این ترتیب، احتمالا در آینده از ان اف تی ها برای نشان‌دادن انواع مختلفی از دارایی‌های غیردیجیتالی مانند املاک، قراردادها یا گواهی‌هایی که هنوز یک جزء دیجیتال برای اثبات مالکیت دارند، تکامل یابند.

انواع مختلف NFT

توکن‌های NFT به اشکال مختلفی می‌توانند وجود داشته باشند، زیرا از نظر تئوری هر شی یا سرویس می‌تواند به‌عنوان یک توکن دیجیتال ایجاد شود و از این جهت، هیچ محدودیتی وجود ندارد. با این‌حال، این صنعت هنوز در مراحل ابتدای خود قرار دارد. در حال حاضر با توجه‌ به ویژگی‌های NFT، می‌توان این دارایی‌ها را به انواع زیر تقسیم کرد.

1. NFT های کاربردی (Utility NFTs): به کاربران امکان دسترسی به محصولات یا خدمات خاصی را ارائه می‌دهند.
2. NFT های امنیتی (Security NFTs): نشان‌دهنده مالکیت پروژه‌ها، دارایی‌ها یا مشاغل خاص است؛ می‌توانید به نمونه‌های یک دارایی حقوقی یا اعتباری فکر کنید.
3. NFT های کلکسیونی (Collectible NFTs): یکی از رایج‌ترین نمونه‌های NFT است و به‌عنوان مجموعه‌های کلکسیونی دیجیتال شناخته می‌شوند که از آن‌ها برای حفظ مالکیت دارایی‌های دیجیتالی نظیر موسیقی، ویدیو یا عکس استفاده می‌شود.
4. NFT های فیژیتال (Phygital NFTs): دارایی‌هایی هستند که اجزای فیزیکی و دیجیتالی را در یک توکن واحد ترکیب می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، این نوع توکن‌های NFT به یک آیتم فیزیکی مانند آثار هنری در حوزه‌های مختلف متصل هستند. این امر به توسعه‌دهنده‌ها اجازه می‌دهد تا در عین دسترسی به مزایای قابلیت‌های دیجیتالی دارایی پشتوانه، به استفاده‌های فیزیکی دارایی خود نیز ادامه دهند.

مزایا و معایب NFT

هر یک از انواع NFT بسته به مورداستفاده، ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند که آن‌ها را به یک افزوده جالب به دنیای دارایی دیجیتال تبدیل می‌کند.

مزایا:

دسترسی و مالکیت آسان

یکی از مزایای اصلی NFT ها سهولت دسترسی و مالکیت آن‌ها است. هر کسی با اتصال به اینترنت می‌تواند NFT ها را در بازارهای آنلاین مختلف خریداری، بفروشد و معامله کند. علاوه بر این، ماهیت دیجیتالی NFT ها نیاز به حضور فیزیکی را از بین می‌برد، مشارکت جهانی را امکان‌پذیر می‌کند و بازار هنر و کلکسیون را دموکراتیک می‌کند.

امنیت و اصالت

NFT ها از فناوری بلاک چین استفاده می‌کنند که امنیت و اصالت هر دارایی دیجیتال را تضمین می‌کند. بلاک چین به عنوان یک دفتر کل عمومی غیرمتمرکز عمل می‌کند که هر تراکنش را ثبت و تأیید می‌کند و تغییر یا جعل NFT ها را تقریبا غیرممکن می‌کند. این سطحی از اعتماد و شفافیت را فراهم می‌کند که در بازارهای هنر سنتی و کلکسیونی وجود ندارد.

مالکیت کسری

NFTها فرصتی را برای مالکیت جزئی دارایی‌های فیزیکی ارائه می‌دهند. از طریق توکن‌سازی، دارایی‌های با ارزش مانند املاک، آثار هنری و مجموعه‌های کمیاب را می‌توان به واحدهای کوچک‌تر تقسیم کرد و به سرمایه‌گذاران متعدد اجازه می‌دهد بخشی از دارایی را در اختیار داشته باشند. این مزیت فرصت‌های سرمایه‌گذاری را برای افرادی باز می‌کند که ممکن است توانایی مالی برای خرید کامل دارایی را نداشته باشند.

پتانسیل برای حق امتیاز

NFT ها مکانیزمی را برای هنرمندان و سازندگان فراهم می‌کنند تا حق امتیاز مستمر کسب کنند. هنگامی که یک NFT در یک بازار ثانویه فروخته می‌شود، خالق اصلی می‌تواند درصدی از قیمت فروش را به عنوان حق امتیاز دریافت کند. این موضوع جریان درآمد جدیدی را برای هنرمندان معرفی می‌کند و انگیزه ایجاد دارایی‌های دیجیتال ارزشمند و مطلوب را فراهم می‌کند.

معایب:

برخی از مهم‌ترین معایب NFT‌ ها عبارتند از:

نوسانات وعدم نقدشوندگی

بازار NFT هنوز نسبتاً جدید است و در مقایسه با بازارهای سرمایه‌گذاری سنتی فاقد نقدینگی است. قیمت NFT ها می‌تواند بسیار نوسان داشته باشد و منجر به نوسانات قابل توجهی در ارزش شود. علاوه بر این، عدم نقدشوندگی بازار، خرید و فروش سریع NFT ها را به چالش می‌کشد.

احتمال تقلب و جعل

با وجود تدابیر امنیتی ارائه شده توسط فناوری بلاک چین، NFT ها از تقلب و جعل مصون نیستند. مواردی وجود داشته است که افراد غیرمجاز NFT های جعلی ایجاد کرده‌اند یا مالکیت دارایی‌های دیجیتال را نادرست معرفی کرده‌اند. خریداران باید قبل از خرید NFT محتاط باشند و تحقیقات کاملی انجام دهند تا از صحت و مشروعیت دارایی اطمینان حاصل کنند.

فقدان مقررات

بازار NFT در حال حاضر با مقررات محدود عمل می‌کند و سرمایه گذاران را در معرض خطرات و کلاهبرداری قرار می‌دهد. فقدان یک چارچوب استاندارد برای NFT ها حل اختلافات و حمایت از حقوق سرمایه گذاران را چالش برانگیز می‌کند. همانطور که بازار به تکامل خود ادامه می‌دهد، نهادهای نظارتی شروع به رسیدگی به این نگرانی‌ها کرده اند، اما برای سرمایه گذاران ضروری است که هوشیار و آگاه باشند.

ارزش نامشخص

حتی برای کارشناسان، NFT‌ ها گیج کننده هستند. زیرا هنگامی که یکی از این توکن‌ها را خریداری می‌کنید، حق چاپ این هنر را خریداری نمی‌کنید و مردم می‌توانند نسخه‌های کپی شده از توکن شما را پیدا کنندئ در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند. تنها چیزی که واقعاً مالک آن هستید، سابقه‌ای است که می‌گوید مالک توکن اصلی هستید. سوال واقعی این است که «داشتن دارایی که واقعاً کنترل آن را ندارید چقدر ارزش دارد؟»

کاربردهای NFT

استفاده از NFT ها تقریبا در هر زمینه‌ کاربردی قابل‌تصور است؛ هر جا که اشیای دیجیتال، محصولات، حقوق و خدمات مرتبط وجود داشته باشد، فناوری NFT کاربرد دارد. در ادامه با ذکر مثال، برخی از موارد استفاده این نوع دارایی‌ها در زمان حال حاضر را بیان کرده‌ایم.

• استفاده از NFT در حوزه هنر دیجیتال یا کلکسیونی‌ها

آثار هنری دیجیتال، تصاویر، آواتارها، تصاویر پروفایل، گرافیک و… را می‌توان در فضای بلاکچین تبدیل به NFT کرد. سپس هر شخصی که مالک توکن‌های NFT مجموعه باشد، دارای گواهی اصالت و حق استفاده از این مجموعه خواهد بود.

• استفاده از NFT ها به‌عنوان گواهی اصالت

توکن‌های غیرقابل معاوضه می‌توانند به‌عنوان تایید «گواهی اصالت» هر چیزی عمل کنند. برای مثال، این‌ها می‌توانند برای تایید هویت‌ها و داده‌های مرتبط با آن‌ها استفاده شوند. هر شخصی ظاهری یکتا، مدارک تحصیلی، سابقه پزشکی یا رفتار خرید خاصی دارد؛ همه این داده‌ها معمولا در پایگاه‌داده‌های شرکت‌های بزرگ ذخیره و توسط آن‌ها استفاده می‌شود. با کمک NFT‌ها می‌توان هویت هر کاربری را توکنیزه کرد و داده‌های مربوطه را به آن توکن اختصاص داد؛ سپس مالکیت توکن را به کاربر مربوطه اختصاص داد، حال او می‌تواند تصمیم بگیرد که داده‌های خود را بفروشد یا در اختیار هیچ‌کس قرار ندهد.

• استفاده در در صنعت بازی

بازی‌های جدید مبتنی بر بلاکچین به‌شدت روبه‌رشد هستند؛ مفهوم «بازی برای کسب درآمد» (Play-to-Earn) که به امکان کسب درآمد از طریق بازی‌کردن اشاره دارد، تقریبا به یک اصطلاح عمومی تبدیل شده است. NFT ها در این نوع بازی‌ها کاربرد ویژه‌ای دارند، زیرا آن‌ها می‌توانند منحصربه‌فرد بودن آیتم‌های بازی را تضمین کنند. سپس امکانات کاملا جدیدی به صنعت بازی ارائه دهند.
گیمرها گاهی اوقات پول زیادی را برای تجهیزات خاصی در بازی‌ها خرج می‌کنند که فقط می‌توانند از آن در دنیای آن بازی استفاده کنند؛ به‌عنوان‌مثال، در بازی معروف فورتنایت (Fornite)، گیمرها روی جلیقه‌ها و سلاح‌های جدید سرمایه‎‌گذاری می‌کنند تا نسبت به سایر بازیکنان برتری رقابتی داشته باشند. با استفاده از NFT‌ها می‌توان چنین اشیای دیجیتالی را توکن‌سازی کرد. سپس آن‌ها را به دیگر شرکت‌کننده‌های بازی فروخت و از این طریق درآمد کسب کرد.

• استفاده در صنعت لجستیک

در صنعت زنجیره‌های لجستیک، تمامی محصولات و اجزای یک زنجیره می‌توانند به‌صورت دیجیتالی از طریق NFT ثبت شوند؛ با این کار هر محصول منفرد به یک شی دیجیتال تبدیل می‌شود. سپس به‌راحتی می‌توان آن را ثبت و ردیابی کرد، زیرا با بقیه قابل‌تعویض نیست و قاتى نمی‌شود.

• دامنه اینترنتی

حتی در زمینه نام‌های دامنه‌ اینترنتی، توکن‌های غیرقابل معاوضه می‌توانند بسیار کاربردی شوند و روز‌به‌روز استفاده از آن‌ها در این زمینه رایج‌تر شود. در بلاکچین، اطلاعات مربوط به مالک دامنه و تمامی محتوای وب‌سایت و دامنه ذخیره می‌شود. سپس در قالب یک NFT ارائه خواهند شد، مالک آن NFT می‌تواند دامنه را خرید‌وفروش کرده و مالکیت آن را کنترل کند.

• استفاده در موسیقی

از NFT های موسیقی می‌توان برای ایجاد حقوق مالکیت دیجیتال و مزایای مرتبط استفاده کرد؛ یک NFT از یک فایل موسیقی یا ویدیو یک گواهی دیجیتالی است که به طور منحصربه‌فردی مالک آن فایل را شناسایی می‌کند. سپس آن NFT می‌تواند به مالک حق دسترسی انحصاری به آن قطعه موسیقی، آلبوم هنری، ویدیو یا سایر موارد مشابه در یک محتوای خاص را صادر کند. به همین خاطر است که توکن‌های غیرقابل معاوضه NFT برای هنرمندان راه‌های جدیدی در بازاریابی موسیقی یا محتوای خود فراهم کرده‌اند.

• استفاده از NFT ها در برنامه‌های وفاداری

برنامه‌های پاداش‌دادن و وفادار کردن مشتریان نیز یکی دیگر از کاربردهای بسیار جالب NFT هاست. انواع جوایز را می‌توان در قالب توکن‌های غیرقابل معاوضه NFT تصور کرد. سپس به‌عنوان یک دارایی دیجیتالی که توسط گیرندگان پاداش نگهداری می‌شوند، هدیه داد. کاربران می‌توانند این جوایز را بفروشند یا به امتیازهای خاصی دسترسی پیدا کنند. این استفاده از NFTها برای شرکت‌ها فرصتی می‌سازد تا با مشتریان خود وارد یک رابطه کاملا جدید شوند و به مشتریان وفاداری برای خود جمع‌آوری کنند.

به صورت کلی با استفاده از این فناوری هنرمندان و صنعت گران می‌توانند بدون تکیه‌کردن به واسطه‌ها، با طرفداران خود ارتباط مستقیم برقرار کنند و از این طریق بهره‌وری محتواهای هنری و محصول صنعتی خود را به حداکثر برسانند.

مهم‌ترین پروژه‌های NFT

بازار خریدوفروش NFT ها یکی از هیجانی‌ترین بازارهای مالی محسوب می‌شود که پر از اتفاق‌های جالب است؛ این امر باعث شده که بازار ان اف تی ها یکی از پول‌سازترین حوزه‌های مالی برای برخی توسعه‌دهنده و عرضه‌کننده‌های این دسته دارایی‌ها محسوب می‌شود.تا به امروز، پروژه‌ها و توکن‌های غیرقابل معاوضه زیادی توسط توسعه‌دهنده‌ها و هنرمندان مطرح دنیا وارد این بازار شده‌اند که برخی از آن‌ها با قیمت‌های باور نکردنی فروخته شده‌اند. موفقیت پروژه‌های NFT مدتی طول می‌کشد تا دیده شود، چون این نوع دارایی‌ها باید شناخته شوند و جامعه طرفدار خود را پیدا کنند. در این قسمت به معرفی برخی پروژه‌های حوزه توکن‌های غیرقابل معاوضه می‌پردازیم که جزو شناخته‌شده‌ترین و مهم‌ترین پروژه‌ها هستند.

۱. بورد ایپ یات کلاب (BAYC)

معروف‌ترین پروژه دنیای NFTها، بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) است. اگر فرض کنیم هر شخصی که با بازار NFT ها حتی به عنوان یک مبتدی آشنا باشد، اسم پروژه بورد ایپ یات کلاب یا میمون‌های کسل را شنیده است، به احتمال زیاد درست فرض کرده‌ایم. این پروژه تا به امروز افراد مشهور زیادی را به خود جذب کرده است، زیرا بیش از مزایای منحصربه‌فرد دنیای NFT ها، وضعیت اجتماعی این فضا را در توییتر نیز منعکس می‌کند.

افرادی که نگران نحوه یافتن پروژه‌های بعدی دنیای NFT هستند، می‌توانند از پیشنهاد مجموعه BAYC استفاده کنند که تضمین می‌کند، صاحبان میمون‌های کسل اولین کسانی هستند که ایردارپ‌های بعدی NFTها را که توسط یوگا لبز ارائه می ‎شوند، دریافت خواهند کرد.

بورد ایپ‌ها (Bored Apes) تصاویری از میمون‌های خسته هستند که در یک مجموعه 10٬000 عددی به نام  کلکسیون بورد ایپ یات کلاب بر بستر اتریوم مینت شدند. هر میمون در این مجموعه، دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را از بقیه متمایز می‌کند و امروز اختلاف قیمت‌ خیلی زیادی با یکدیگر دارند.

در زمان راه‌اندازی این کلکسیون، در اوایل 2021، هر تصویر که در قالب یک NFT است با قیمت تقریبی 250 دلار عرضه شد، اما بعدتر، برخی از این میمون‌های خسته به مبلغ میلیون دلار فروخته شدند. شرکت توسعه‌دهنده این مجموعه، یوگا لبز (Yuga Labs) به همه اعضای بورد ایپ یات کلاب دسترسی به جوامع و شبکه‌های خاصی را ارائه می‌دهد؛ هر مالک یک NFT میمون‌های خسته دسترسی انحصاری به برخی رویدادها، افراد و حقوق دارد. همچنین دارندگان این NFT ها به باشگاه‌های اختصاصی و اطلاعات دسته اول این پروژه دسترسی دارند، از جمله این اطلاعات می‌توان به انتشار مجموعه NFT های جدید، ارتقا‌های NFT و برخی قابلیت‌های دیگر اشاره کرد.

مشاهده گران ترین NFT فروخته شده تا به امروز

2. کریپتوپانک (CryptoPunks)

این nft، مجموعه‌ای از هنر دیجیتالی متشکل از 10٬000 پانک است که به‌طور تصادفی توسط یک الگوریتم خاص تولید می‌شوند؛ هر پانک یک اثر هنری پیکسلی است که با ابعاد 24*24 و 8 بیت حجم در فضای دیجیتال ایجاد شده‌اند. طراحی کریپتوپانک‌ها به گونه‌ای است که هر پانک ویژگی‌های یکتا و ظاهری منحصر به فرد دارد. این مجموعه کلکسیونی هنر دیجیتال، به عنوان اولین توکن‌های غیرفابل معاوضه یا NFT شناخته می‌شوند که روی شبکه اتریوم مینت شدند.

3. آزوکی (Azuki)

پروژه دیگری که می‌خواهیم به‌عنوان مهم‌ترین مجموعه‌های NFT معرفی کنم، آزوکی است. این پروژه با معرفی تقریبا 10000 ان اف تی منحصربه‌فرد با موضوع‌ و تم‌های انیمه (Anime Themes)، دیدگاه جدیدی به دنیای توکن‌های غیرقابل معاوضه بخشید. آثار هنری در پروژه آزوکی دارای عناصری از نمایش انیمه‌های کلاسیک مانند سامورایی چامپلو (Samurai Champloo) و کابوی بیباپ (Cowboy Bebop) است.

یکی از جزئیات جالب در مورد این پروژه این است که یکی از موفق ‎ترین فروش‌ اولیه‌ها در دنیای توکن‌های غیرقابل معاوضه را داشت؛ آزوکی توانست اولین NFT های مینت شده خود را در عرض سه دقیقه بفروشد و تقریبا 30 میلیون دلار سرمایه از این طریق حاصل کند. ان اف تی های مجموعه آزوکی در ایجاد یک نام تجاری غیرمتمرکز در دنیای متاورس می‌توانند کاربردی باشند.

4. مون بردز (Moonbirds)

چهارمین مجموعه در میان پروژه‌های محبوب NFT، مون بردز یا پرندگان ماه است. این مجموعه 10٬000 تصویر دیجیتال 8 بیتی از جغدها با ویژگی‌های مختلف را شامل می‌شود. محصولات این پروژه با قیمت اولیه 2.5 واحد ETH به فروش رفتند، به همین دلیل مون بردز به یکی از برترین‌های پروژه‌های NFT از نظر رشد سریع در قیمت اولیه تبدیل شد. مون بردز بر بستر شبکه اتریوم مینت شده و توسط Proof Collective توسعه یافته است که به عنوان یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های NFT با هدف تمرکز بر بهره‌وری و کاربردی بودن شناخته می‌شود.

تفاوت توکن غیرقابل معاوضه NFT با دیگر توکن‌ها

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token است؛ بنابراین این نوع دارایی‌ها یک نوع توکن هستند که همانند همان ارزهای دیجیتال برتر دنیای کریپتو نظیر بیت‌کوین و اتریوم، به فناوری بلاکچین و مدل‌های برنامه‌نویسی این فناوری متکی هستند. بااین‌حال، تفاوت‌های قابل توجهی بین ارزهای دیجیتال و NFT‌ ها وجود دارد.

در درجه اول باید در نظر داشته باشید که NFT ها دارای ماهیت ارزی یا پولی نیستند و نباید به عنوان ارز دیجیتال در نظر گرفته شوند، بلکه دارایی دیجیتال هستند. این موضوع به آن دلیل است که NFT ها «تقسیم‌پذیر» و «تعویض‌پذیر» نیستند؛ یک پول فیزیکی یا یک ارز دیجیتال مانند بیت‌کوین قابل‌تقسیم به بخش‌های کوچک‌تر است و یک واحد بیت‌کوین با یک واحد دیگر آن یکسان خواهد بود. اما یک NFT از یک مجموعه را نمی‌توان به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کرد یا آن را با یک NFT دیگر از آن مجموعه یکسان دانست. در واقع، هر NFT دارای یک امضای دیجیتال است که امکان مبادله یا برابری NFT‌ ها را غیرممکن می‌کند. جدول زیر خلاصه تفاوت‌ها را نشان می‌دهد.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری درNFT چیست؟

باوجود مزایای متعددی که NFT ها و فناوری بلاکچین به همراه دارند، اما بی‌نقص نیستند. به‌طورکلی، اولین ایرادی که به این نوع دارایی‌ها وارد است، بحث نوسان ارزش آن‌هاست؛ ارزهای دیجیتال که NFT ها نوعی از آن‌ها هستند، روزانه نوسان قیمتی زیادی تجربه می‌کنند که این امر استفاده از آن‌ها را در برخی موارد محدود می‌کند.

• واش تریدینگ 

واش تریدینگ (Wash trading) نوعی عمل پول‌شویی است که نشان می‌دهد دارایی در مدت زمان بسیار کوتاهی فروخته و سپس خریداری می‌شود. عملا با استفاده از واش تریدینگ، بازار یک دارایی به شدت دستکاری می‌شود؛ هدف این است که قیمت یا نقدینگی دارایی بسیار بیشتر به نظر برسد و ترس عقب ماندن از قافله به شرکت‌کنندگان عمومی آن بازار دست دهد.

در فضای ارزهای دیجیتال و توکن‌های غیرقابل معاوضه، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و ناشناس بودن، نظارت بر واش تریدینگ و یافتن مقصر بسیار دشوار است.

به‌عنوان‌مثال، یکی از بازارهای پر رونق NFT به نام لوکس ریر (LooksRare)، در یک عمل واش تریدینگ بیش از ۸.۳ میلیارد دلار در سال درآمد کسب کرد؛ این پلتفرم با دست‌کاری بازار معاملاتی خود از NFT ها، معاملات کاذب بین کیف پول‌های کاربران ایجاد می‌کند و منجر به افزایش تقاضا برای بازار می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد که تقریبا ۹۵ درصد از فعالیت‌های معاملات NFT ها در این بازار برای واش تریدینگ است.

درست مانند هر بازار دارایی دیگری، کلاهبرداران زیادی شروع به سوءاستفاده از بازار نوظهور توکن‌های غیرقابل معاوضه کرده‌اند و در قالب NFT از کاربران کلاهبرداری می‌کنند. کلاهبرداری‌های دنیای ارزهای دیجیتال اشکال مختلفی دارند که در اغلب آن‌ها، هکر به طور مستقیم یا غیرمستقیم اعتبار ورود به سیستم شخصی کاربران را دریافت می‌کند. سپس به کیف پول و دارایی‌های آن‌ها دسترسی خواهد یافت. در ادامه نگاهی کلی به انواع مختلف کلاهبرداری‌های NFT می‌اندازیم:

• راگ پول‌

یکی از بزرگ‌ترین انواع کلاهبرداری‌ها در دنیای NFT راگ پول (Rug pull) است؛ زمانی را تصور کنید که یک کلاهبردار با تشویق کاربران، آن‌ها را به خرید یک مجموعه NFT سوق می‌دهد و به آن‌ها وعده‌های کسب سود زیادی می‌دهد. سپس این موضوع به سرعت در رسانه‌های اجتماعی دامن می‌گیرد و افراد زیادی به خرید آن مجموعه NFT تقلبی می‌پردازند. پس از جذب خریدار و سرمایه‌گذار به اندازه کافی، حضور کلاهبردار در رسانه‌های اجتماعی ناپدید می‌شود و ارزش پروژه به‌شدت سقوط می‌کند. در این حالت است که اصطلاحا راگ پول یا فرش کشی رخ داده است.

• فیشینگ

فیشینگ (Phishing) از نظر کلاهبرداری چیز جدیدی نیست و در اغلب حوزه‌ها وجود دارد؛ این روش در دنیای NFT ها نیز همانند بخش‌های دیگر کار می‌کند. احتمالا با ایمیل‌های فیشینگ یا پیام‌های پاپ آپ (pop-up) آشنا هستید که سعی می‌کنند شما را وادار کنند روی پیوندها کلیک کنید و به وب‌سایت‌های جعلی هدایت شوید. در صورتی که روی پیام یا ایمیل‌های با این هدف، کلیک کنید و وارد صفحه جدید شوید از شما جزئیات پرداخت یا برخی اطلاعات خاص پرسیده خواهد شد. سپس از آن اطلاعات و جزئیات برای سرقت دارایی‌ها یا دیگر اطلاعات شما استفاده می‌شود.

در زمینه NFT ها، هدف یک حمله فیشینگ این است که شما را فریب دهد تا کلیدهای کیف پول خصوصی یا اعتبار کیف پول رمزنگاری شده را از شما بگیرد. سپس کلاهبرداران پشت حمله بتوانند مجموعه NFT شما را سرقت کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین کیف پول های NFT

• ایردراپ

در ایردراپ‌ها (Airdrops)، کلاهبرداران از حساب‌های رسانه‌های اجتماعی برای تبلیغ پرداخت هدایایی در قالب NFT استفاده می‌کنند؛ این نوع تبلیغات اغلب ادعا می‌کنند که به کاربران خود در صورت موافقت با انتشار این خبر یا ثبت‌نام در وب‌سایت‌هایشان، دارایی‌های NFT رایگان ارائه می‌کنند. اما پس از انجام خواسته‌های آن‌ها که زمان درخواست جایزه NFT رایگان شما فرا می‌رسد، کلاهبردار اطلاعاتی در مورد کیف پول دیجیتال شما می خواهد تا بتوانند NFT رایگان شما را به آن کیف پول ارسال کند.

در نهایت، کلاهبردار به‌جای اینکه یک NFT رایگان برای شما ارسال کند، از آن اطلاعات برای ورود به حساب شما و برداشت هرگونه NFT یا ارزهای دیجیتال موجود در آن استفاده می‌کند.

• NFTهای جعلی

مینت و خریدوفروش توکن‌های غیرقابل معاوضه جعلی (Counterfeit NFTs) راه دیگری است که کلاهبرداران به اعتماد به بازارهای NFT آسیب می‌رسانند. در این روش، یک هکر از آثار هنری شخص دیگری کپی می‌کند و آن محتوای تقلبی را در یک سایت NFT قانونی می‌فروشد.

ازآنجایی‌که NFT جعلی با استفاده از آثار هنری دزدیده شده یا تقلبی ساخته شده، ارزشی ندارد و خریدار زمانی متوجه این موضوع می‌شود که خیلی دیر شده است. فروشنده احتمالا ناپدید می‌شود و ردیابی تراکنش به کلاهبرداری جعل‌کننده اصلی می‌تواند فوق‌العاده دشوار باشد.

• ماهیت و روش مینت توسعه‌نیافته

NFT ها توسط بسیاری به‌عنوان یک دفتر دیجیتال غیرقابل‌تغییر برای مالکیت دارایی‌های دیجیتال معرفی می‌شوند. اما این موضوع از نظر برخی متخصصان کاملا درست نیست؛ آن‌ها معتقدند که وقتی افراد یک NFT می‌خرند، در واقع دارایی واقعی را نمی‌خرند، بلکه صرفا پیوندی به آن دارایی را خریده‌اند.

آنیل دش (Anil Dash) که همراه جیمز مک‌کوی (James McCoy) اولین NFT جهان را در رویداد هکاتون (Hackathon) شهر نیویورک ایجاد کرد، در این باره توضیح می‌دهد که چرا NFT هایی که خریداری می‌کنید، واقعا معادل دارایی دیجیتال واقعی نیستند.

دش می‌گوید: نمونه‌های اولیه NFT را که آن‌ها ساختند، به دلیل محدودیت‌های ساختاری از نظر اندازه و حجم در فضای بلاکچین، نمی‌توانستند همه جنبه‌های آثار هنری دیجیتال واقعی را در یک بلاکچین ذخیره کنند؛ به همین خاطر آن‌ها به‌جای اینکه سعی کنند کل اثر هنری را در بلاکچین قرار دهند، تصمیم گرفتند فقط آدرس وب دارایی را وارد کنند تا به عنوان مرجعی برای آن در جای دیگری استفاده شود. در واقع میانبر زدند.

دش اضافه می‌کند: ما این میان‌بر را انتخاب کردیم، زیرا زمان ما (در آن رویداد و برای پروژه) تمام شده بود. با وجود اینکه چند سال هست از این ترفند گذشته، اما هنوز هم همه پلتفرم‌های محبوب NFT امروزی، از همان میان‌بر استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، دارایی‌های NFT برای اینکه بتوانند در تجارت خود بقا داشته باشند و اثر هنری یا دارایی را تایید کنند، به شرکتی که آن‌ها را از آن خریداری می‌کنید، متکی هستند؛ این موضوع خطر قابل‌توجهی به نظر می‌رسد، زیرا از آنجایی‌که اکثر NFT ها توسط یک شرکت سازنده متکی به اینترنت (پیش از بلاکچین) وابسته می‌شوند، اگر وب‌سایت شرکت به هر دلیلی ناپدید یا عوض شود، به این معنی است که اثر هنری برای همیشه از بین خواهد رفت.

• مشکلات مربوط به قابلیت همکاری

در مورد قابلیت همکاری NFT ها با تمام پلتفرم‌های صنعت متاورس، ابهام وجود دارد. ادعاهای جسورانه‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد همه NFT ها می‌توانند در سرتاسر فضای متاورس کار کنند، اما در حال حاضر اینطور نیست. برخی از NFT ها امروزه فقط می‌توانند در طرح‌های نظیر تصاویر، در فضای متاورس تعامل ایجاد کنند. با این شرایط، وقتی صحبت از دارایی‌های سه بعدی می‌شود، همه چیز پیچیده خواهد شد. البته لازم به ذکر است که توسعه‌های زیادی در زمینه دارایی‌های سه‌بعدی در حال انجام است و برخی از توسعه‌دهندگان بازی‌ها، از عناصر مختلفی برای این کار استفاده می‌کنند. اما همچنان چالش قابلیت همکاری در این زمینه پابرجاست.

استانداردهای NFT چیست؟

استانداردهای NFT نحوه ایجاد این نوع توکن‌ها در یک بلاکچین خاص را تعیین می‌کند؛ قرارداد هوشمند و ویژگی‌های توکنی که صادر می‌شود توسط یک استاندارد توکن تعریف شده است. در مورد توکن‌های قابل‌تعویض، رایج‌ترین استاندارد ERC-20 است که روی شبکه اتریوم پیاده‌سازی می‎ شود. با این‌حال، توکن‌های غیرقابل تعویض NFT از مجموعه‌ای از استانداردها و پروتکل‌ها متفاوتی استفاده می‌کنند.

پروتکل اتریوم

اتریوم کاربردی‌ترین بلاکچین برای ساخت یا مینت NFT هاست که استانداردهای مختلفی نظیر موارد زیر برای ایجاد این نوع دارایی‌ها ارائه می‌کند.

• استاندارد ERC-721

ERC-721 برای اولین‌بار در پلتفرم بازی کریپتو کیتیز استفاده شد. توکن‌های ایجاد شده در این استاندارد یکتا هستند، زیرا شناسه توکن (Token ID) و جفت آدرس قرارداد (contract address pair) باید منحصر به فرد باشند. نقطه ضعف ERC-721 این است که انتقال عمده NFT ها امکان‌پذیر نیست؛ اگر حسابی بخواهد 10 NFT ارسال کند، باید 10 قرارداد هوشمند بسازد.

• استاندارد ERC-1155

ERC-1155 سعی کرده مشکل استاندارد ERC-721 را حل کند؛ زیرا یک استاندارد چند توکنی است که امکان انتقال چندین توکن از انواع مختلف را در یک قرارداد واحد و هوشمند ارائه می‌دهد. با استفاده از این استاندارد، NFTها و توکن‌های قابل‌تعویض را می‌توان در یک تراکنش منتقل کرد و در زمان صرفه‌جویی کرد. سپس هزینه‌ها را 90 درصد کاهش داد. ERC-1155 توسط پلتفرم بازی انجین (Enjin) با ایده استفاده از آن در بازی‌ها طراحی شده است؛ در این بازی‌ دارایی‌های قابل‌تعویض مانند طلا و چوب و اقلام غیرقابل‌تعویض مانند شمشیر یا زره کمیاب وجود دارد. ERC-1155 امکان انتقال هر دو نوع مورد را در یک تراکنش می‌دهد.

• استاندارد ERC-998

ERC-998 گسترش‌یافته ERC-721 است که به توکن‌ مبتنی بر این استاندارد اجازه می‌دهد تا توکن‌های دیگر را در درون خود مدیریت کند؛ در واقع استاندارد ERC-998 می‌تواند  ERC-721 و ERC-20 (استانداردهایی برای توکن‌های قابل‌تعویض) را در خود جای دهد. این امر امکان ترکیب دارایی‌ها مختلف را فراهم می‌کند که می‌توانند در یک تراکنش واحد منتقل شوند.

تفاوت اصلی بین ERC-998 و ERC-1155 در این است که ERC-998 ان‌‌اف‌تی‌ها و توکن‌های قابل‌تعویض را در یک NFT ادغام می‌کند، درحالی‌که ERC-1155 ان‌اف‌تی‌ها و توکن‌های قابل‌تعویض را در یک قرارداد هوشمند واحد ثبت می‌کند؛ بنابراین دارایی‌های با استاندارد ERC-998 را می‌توان مجموعه‌ای از دارایی‌های قابل‌معامله در نظر گرفت.

پروتکل زنجیره هوشمند بایننس

زنجیره هوشمند بایننس (BSC) با بلاکچین اتریوم سازگار هست و امکان انتقال برنامه‌ها بین آن‌ها وجود دارد؛ به همین خاطر آدرس کیف پول عمومی در BSC و بلاکچین اتریوم یکسان است. در این قسمت دو استاندارد ساخت NFTها در شبکه BSC معرفی شده‌اند.

• استاندارد BEP-721

BEP-721 توسعه‌یافته استاندارد ERC-721 در شبکه اتریوم است.

• استاندارد BEP-1155

استاندارد BEP-1155 نیز توسعه‌یافته ERC-1155 در شبکه اتریوم است.

هر دو استاندارد فوق از شبکه BSC، عملکردی مشابه به همتایان خود در شبکه اتریوم دارند. اما در هزینه و سرعت انجام تراکنش‌ها تفاوت دارند:

1. هزینه‌های تراکنش در BSC در مقایسه با اتریوم کمتر است.
2. شبکه BSC تراکنش‌ها را 4.3 برابر سریع‌تر از شبکه اتریوم پردازش می‌کند.

در نظر داشته باشید که پروتکل‌های فوق کاربردی‌ترین شبکه‌ها و استاندارها را برای ضرب یا مینت NFT ارائه می‌کنند. به جز این موارد، بلاکچین‌های نظیر سولانا، کاردانو و حتی اخیرا بیت‌کوین نیز قابلیت ساخت توکن‌های غیرقابل معاوضه را فراهم کرده‌اند.

چگونه با nft کسب درآمد کنیم؟

چیزی که NFT‌ ها را بسیار خاص کرده است، توانایی آن‌ها برای اثبات مالکیت خاص دارایی‌های دیجیتال است؛ NFT‌ ها به دلیل مزایای امنیتی که در مقایسه با انواع روش‌های سنتی تایید مالکیت ارائه می‌کنند، در آینده می‌توانند نقش بسیار مهمی در دنیای دیجیتال به خود بگیرند. به عبارتی دیگر، فناوری ایجاد توکن غیرقابل معاوضه موجی از نوآوری خواهد بود که قرار است جهان را متحول کند.

در عصر دیجیتال که فرصت‌ها بی‌شمارند، کسب درآمد با NFT به یک تلاش هیجان‌انگیز تبدیل شده است. چه به عنوان یک هنرمند، یک کلکسیونر یا صرفا کسی که علاقمند به این حوزه شده‌اید، در این بخش شما را در مسیرهای هیجان انگیز کسب درآمد از NFT راهنمایی می‌کنیم. 8 استراتژی اثبات شده برای کسب درآمد با ان اف تی ها عبارت‌اند از:

1. ایجاد و فروش آثار هنری NFT: اگر یک شاهکار هنری دارید، می‌توانید آن را با استفاده از یک کیف پول دیجیتال توکن‌سازی و به یک NFT تبدیل کنید. سپس یک بازار خرید و فروش NFT، برای فهرست آثار هنری خود انتخاب کنید.
2. موسیقی و صدا NFT: ان اف تی در صنعت موسیقی و صدا می‌توانند مسیر سودآوری را به سازندگان ارائه ‌دهد.
3. بازی NFT: توکن‌های غیرقابل معاوضه در صنعت بازی می‌توانند به بازیکنان و تولیدکنندگان فرصت عالی برای کسب درآمد غیرفعال ارائه کنند. این امر مستلزم توسعه و توکن‌سازی دارایی‌های متمایز درون بازی، انتخاب بهترین بازار NFT، بازاریابی آن‌ها، تعامل با جامعه بازی، ارائه نرخ‌های منصفانه و حق امتیاز است.
4. سرمایه گذاری در ارزهای NFT: برخی از بازی‌ها و پلتفرم‌ها نیز ارزهای NFT مخصوص خود را دارند که با سرمایه‌گذاری در آن‌ها می‌توانید در همگام با رشد پلتفرم، کسب درآمد کنید.
5. توسعه املاک و مستغلات مجازی: پتانسیل‌های قوی NFT‌ها می‌تواند در توسعه املاک مجازی استفاده شود. املاک مجازی زمین یا ملکی است که می‌توانید در این محیط‌ها یا بازی‌ها خریداری کنید. این دارایی‌های دیجیتال به عنوان NFT‌های ثبت شده در بلاک چین خرید و فروش می‌شوند.
6. اجاره دادن NFT ها: اجاره توکن‌های غیرقابل معاوضه روند روبه‌رشدی برای کسب درآمد غیرفعال از دارایی‌های دیجیتال است؛ برای این کار، یک حساب کاربری در یک بازار NFT ایجاد کنید که از این ویژگی پشتیبانی می‌کند و NFT‌ های خود را برای اجاره کردن به کاربران لیست کنید.
7. نام دامنه NFT: نام‌های دامنه NFT را می‌توان در بازارهایی مانند اوپن سی و راریبل با قیمت‌هایی بر اساس پسوند نام دامنه، طول و به یاد ماندنی بودن به فروش رساند. همچنین می‌توان آن‌هارا اجاره کرد، برای پروژه‌های شخصی استفاده کرد یا برای کسب سود از آن‌ها استفاده کرد (برای کسب درآمد با نام‌های دامنه NFT، نام‌های کوتاه، به‌یادماندنی و مرتبط را انتخاب کنید).
8. توکن‌های رایگان و عضویت‌های اجتماعی NFT: با شرکت در برخی بازارها، سایت‌ها و رسانه‌های اجتماعی که مشغول به تبلیغ مجموعه NFT هستند، می‌توانید برخی کارها را انجام دهید و سپس توکن رایگان کسب کنید.
9. خرید و فروش (ترید کردن) با NFT ها:خرید با قیمت پایین و فروش در محدودهای بالاتر نیز همانند دیگر بازارهای ارز دیجیتال، یک روش کسب درآمد از NFT هاست. تجارت NFT و گرفتن سود از تغییرات قیمت آن‌ها، اگرچه در عمل شاید دشوار باشد، اما ممکن است. برای موفقیت، پروژه‌های مختلف NFT را به طور کامل بررسی کنید، NFT‌هایی که ارزش آن‌ها کم شده است را شناسایی و سریعا برای خرید و فروش اقدام کنید. برای کسب تجربه و یافتن NFT‌ های ارزان‌قیمت، روی یک بازار خاص تمرکز کنید. برای یادگیری نیز می‌توانید از رسانه‌های اجتماعی، اخبار و … استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: آموزش نحوه خرید و فروش NFT

ارزش یک NFT چگونه مشخص می‌شود؟

توکن‌های غیر قابل‌ تعویض فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدیدی را برای افرادی که به دنبال تنوع بخشیدن به سبد سهام خود هستند، باز کرده است. NFT ها وابسته با دارایی‌های از جمله هنر، کلکسیون‌های دیجیتال، موسیقی و سایر دارایی‌های دیجیتالی هستند که ذاتا کمیاب خواهند بود.

این امر در نگاه اول باعث می‌شود که تصور کنیم، ارزش توکن‌های غیرقابل معاوضه در بلندمدت ضد تورمی باشد و ارزش آن‌ها رشد کند؛ اما در نظر داشته باشید که این تصور زمانی درست خواهد بود که تقاضا برای آن‌ها همواره وجود داشته باشد. اساسا ارزش هر دارایی از جمله یک NFT را میزان عرضه و تقاضای آن تعیین می‌کند. از آنجایی که یک NFT همواره یک دارایی غیرمثلی و یکتاست، پس عرضه آن تقریبا ثابت و محدود به همان یک واحد NFT است. در صورتی که اگر تقاضا برای آن رشد کند، ارزشش می‌تواند به میزان قابل‌توجهی رشد یابد؛ پس می‌توان گفت ارزش یک NFT در صورت تقاضای زیاد برای آن، فرصت کسب بازده بسیار خوبی را سرمایه‌گذاران خود ارائه می‌کند. اگر به مطالعه مقاله «گران‌ترین NFTهای جهان» در وبلاگ ایرانیکارت پرداخته باشید، متوجه خواهید شد که ارزش یک NFT به ارقام نجومی می‌تواند برسد.

چگونه NFT خرید و فروش کنیم؟

برای خریدوفروش توکن‌های غیرقابل معاوضه، پلتفرم‌های مختلفی وجود دارد که اغلب ویژگی‌های مشترکی به‌ویژه در شرایط لیست‌کردن NFT ها دارند. کاربران بازارهای خریدوفروش NFT ها می‌توانند یک ان اف تی را با قیمت ثابت یا حراج خریداری کنند و مجددا در همان پلتفرم به نقدکردن آن‌ها بپردازند. فراتر از نحوه خریدوفروش NFT ها، تفاوت اصلی بین بازارهای NFT در نوع دارایی‌های ارائه شده، کارمزدهای خریدوفروش و نحوه عملکرد پلتفرم آن‌ها وجود دارد. در این بخش بهترین سایت‌های خرید و فروش NFT آورده شده است.

۱. اوپن سی: شناخته‌شده‌ترین بازار خریدوفروش NFT

اوپن سی OpenSea.io با عنوان اولین و بزرگ‌ترین بازار NFT جهان، چندین نوع توکن غیرقابل معاوضه  را در دسته‌های مختلف مانند هنر دیجیتال، کلکسیون، نام دامنه، عکاسی، موسیقی، ابزارهای کاربردی، کارت‌های معاملاتی و دنیای مجازی ارائه می‌کند. پلتفرم اوپن سی اساسا بر بستر بلاکچین اتریوم ساخته شده، اما با شبکه‌های بلاکچینی پرکاربرد زیر نیز سازگار است.

پالیگان
آوالانچ
سولانا
کلایتن (Klaytn)
آربیتروم
آپتیمزم
شبکه بی‌ان بی (BNB Chain)

بازار اوپن سی یک پلتفرم همتا به همتا برای خریدوفروش NFT ها ارائه می‌کند و برای هر تراکنش ثانویه (هر تراکنشی بعد از فروش اولیه که پس از مینت یک NFT انجام می‌شود) ۲.۵ درصد هزینه کارمزد دریافت می‌کند. در حالی که برای ضرب یا مینت توکن‌های NFT اولیه، این هزینه از ۲.۵ الی ۱۰ درصد متغیر است.

۲. مجیک ادن: پیشرفته‌ترین بازار خریدوفروش NFT

مجیک ادن MagicEden.io یکی از بازارهای NFTهاست که به‌عنوان یکی از برنامه‌های جدید غیرمتمرکز (dApp) روی بستر سولانا ساخته شده است. این پلتفرم به کاربران خود اجازه می‌دهد که انواع توکن‌های غیرقابل معاوضه را بسازند و مدیریت کنند. مجیک ادن خود را به‌عنوان یک بازار ان اف تی آماده برای وب ۳ توصیف می‌کند؛ زیرا به‌صورت یک پلتفرم جامعه‌محور عمل خواهد کرد. همچنین این پلتفرم به کاربران خود توکن‌های مجیک تیکت (Magic Ticket) که برای دسترسی به مجیک دائو (MagicDAO) استفاده می‌شوند، پاداش می‌دهد. مجیک ادن هزاران مجموعه NFT دارد که برای لیست‌کردن کارمزدی دریافت نمی‌کند، اما برای بقیه تراکنش‌ها کارمزد می‌گیرد که بر اساس نوع تراکنش متفاوت است.

۳. راریبل: متنوع‌ترین بازار خریدوفروش NFT

راریبل Rarible.com یک بازار NFT جامعه محور است که قابلیت همکاری بین بلاکچین‌های اتریوم، سولانا، تزوس، پروتکلIMX   (Immutable X) و پالیگان را فراهم می‌کند. این پلتفرم طیف وسیعی از مجموعه‌های NFT را ارائه می‌کند و دارای توکن تحت حاکمیتی با نماد RARI است؛ دارندگان توکن RARI به Rarible DAO دسترسی پیدا می‌کنند که به آن‌ها حق مشارکت در حاکمیت پروژه را می‌دهد.

پلتفرم راریبل کارمزد تراکنش ۱ درصد را دریافت می‌کند. همچنین در این پلتفرم، کاربران برای تراکنش‌های ثانویه باید به سازندگان اولیه حق امتیاز پرداخت کنند و از این طریق سازندگان NFT را همچنان تشویق به بهره‌مندشدن از  خلاقیت‌های خود می‌کند.

۴. بازار NFT بایننس: بنیادی‌ترین پلتفرم خریدوفروش NFT

صرافی محبوب بایننس binance.com در سال ۲۰۲۱ یک بخش تحت عنوان بایننس NFT (Binance NFT)  به صرافی خود اضافه کرد تا هنرمندان، سازندگان و علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال را در یک پلتفرم امن، قابل اعتماد و متنوع متحد کند. این بخش که مخصوص مشتریان توکن‌ها غیرقابل معاوضه ایجاد شد، به کاربران خود در بازار NFT خدمات ویژه‌‎ای ارائه می‎دهد. بایننس NFT کارمزد ثابت ۱ درصدی را برای هر تراکنش دریافت می‌کند.

5. نیچ مارکت‌ها: تخصصی‌ترین بازار خریدوفروش NFT

نیچ مارکت‌ها (Niche Marketplaces) به‌طورکلی برای کسانی مناسب هستند که به دنبال یک بازار با رقبای کم بوده و قصد عرضه محصولات یا خدمات برای افراد خاصی را دارند؛ هر چه محصولات یا خدماتی که ارائه می‌دهند تخصصی‌تر باشد، رقابت کمتری وجود خواهد داشت.

نیچ مارکت NBA Top Shot که توسط انجمن ملی بسکتبال (National Basketball Association) ایجاد و مدیریت می‌شود، بهترین بازار NFT برای طرفداران بسکتبال است که به کاربران امکان خرید، فروش و تجارت رسمی کلکسیون‌های دیجیتال NBA و WNBA را ارائه می‌کند. این پلتفرم از فروشندگان ۵ درصد کارمزد دریافت می‌کند.

مشابه NBA Top Shot، نیچ مارکت NFL All Day  یکی دیگر از بازارهای حرفه‌ای NFT ورزشی است که توسط لیگ ملی فوتبال ایجاد و متعلق به آن است. برای استفاده از این بازار خریدوفروش NFT ورزشی نیز باید کارمزدهای مختلفی از جمله: کارمزد برداشت ۸ دلاری پرداخت کرد.

چشم‌انداز دنیای NFT ها

دانستیم که منظور از توکن NFT یک نوع خاص از دارایی دیجیتالی است که مبتنی بر بلاکچین می باشد. توجه کنید که بازار NFT هنوز به اندازه کافی بالغ نیست و در حال حاضر بیشتر در حوزه هایی مثل بازی ها و آثار هنری و… فعال است. با بزرگ شدن این بازار قطعا شاهد رشد چشمگیر NFT ها خواهیم بود. چنانچه این توکن‌ها را فرصتی برای سرمایه‌گذاری می‌بینید، همواره این نکته را به خاطر داشته باشید که کلاهبرداری در بازار های نوظهور به شدت دیده می شود پس با دقت و دانش کافی در این حوزه فعالیت کنید و حتما به طور کامل در مورد آن‌ها تحقیق کنید. چه یک هنرمند، یک توسعه‌دهنده یا فقط یک شخص کنجکاو در مورد پتانسیل ان اف تی ها باشید، راهنمایی‌ها و آموزش‌های اصلی پوشش داده شده در این مقاله، می‌تواند به عنوان راهنمای شما در این موضوع عمل کنند.