کاربرد بیت‌کوین چیست؟
زهرا حقی
آیا تا کنون در مورد بیت‌کوین و صحبت‌هایی که از آن می شود فکرکرده اید؟ بیشتر افراد می دانند که بیت‌کوین یک رمزارز است و فرم فیزیکی ندارد، اما کاربردهای بیت‌کوین چیست؟ با وجود پول و قابلیت نقل و انتقال، خرج‌کردن و کارکردن آن، دیگر چه نیازی به خرید بیت‌کوین است؟
بیت کوین چه ارزشی دارد که به فکر خرید یا کسب آن از طریق روشهایی مانند استخراج باشیم؟ در ادامه به معرفی و بیان چند کاربرد اصلی بیت‌کوین در ایران و خارج از کشور می پردازیم.
کاربردهای بیت کوین
در ادامه به بررسی های کاربرد بیت کوین می پردازیم، قابل توجه است در کشور ایران که دچار تحریم های مختلف است، می توان کاربردهایی نظیر خرید از وبسایت ها نیز برای بیت کوین در نظر گرفت.
بیشتر بخوانید: بیت کوین چیست
۱- سیستم پرداخت بیت‌کوین
واضح است که بیت‌کوین یک رمزارز است. رمزارزی که می توان از آن برای خرید کالا یا خدمات در فضای دیجیتال (سایت‌ها، اپلیکیشن‌های موبایل و انواع برنامه‌های دیگر) استفاده کرد.
با این رویکرد، بیت‌کوین شباهت زیادی به پول دارد اما روش پرداخت آنلاین از طریق بیت‌کوین با پرداخت آنلاین توسط کارت شتاب متفاوت است.
ساختار شبکه بیت‌کوین به گونه ای است که ایجاد حساب کاربری در آن نیازی به ثبت مشخصات و طی‌کردن رویه‌های معمول برای افتتاح حساب و یا دارا بودن حداقل موجودی ندارند. شبکه بیت کوین به صورت غیر متمرکز (decentralized) عمل می کند یعنی هیچ‌کس مسئول بیت‌کوین نیست و شبکه بیت‌کوین شامل هزاران کامپیوتر و سخت‌افزار در سرتاسر دنیاست که وظیفه تایید تراکنش‌ها و ایجاد بیت‌کوین‌های جدید را بر عهده دارند.
اما دلیل الزام آور برای اینکه افراد کامپیوترها و سخت‌افزارهای خود را وارد شبکه بیت‌کوین کنند چیست؟
کامپیوترها و سخت‌افزارهایی در سرتاسر دنیا وجود دارند که وظیفه آنها ایمن‌سازی شبکه بیت‌کوین، تایید تراکنش‌ها و ایجاد بیت‌کوین‌های جدید است و با کسب کارمزد تراکنش‌های بیت‌کوین و تولید بیت‌کوین‌های جدید، پاداش خود را دریافت می‌کنند. (به این کار استخراج بیت‌کوین یا ماینینگ گویند).
بنابراین در پروسه بیت‌کوین، ما با عناوینی همچون بانک مرکزی یا یک مرکز یا نهاد مسئول مواجه نیستیم بلکه این ماینرها هستند که بصورت خودکار تراکنش‌های بیت‌کوین را تایید می‌کنند.
سؤالی که مطرح می شود این است که آیا پرداخت با بیت‌کوین کاملا ناشناس انجام می شود؟ در پاسخ باید گفت با وجود اینکه تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین بدون نام هستند اما در واقع این شبکه از شبکه بانکی شفافیت بیشتری دارد چراکه کلیه تراکنش‌های انجام گرفته توسط بیت‌کوین در بلاکچین ذخیره می‌شود و امکان دیدن این تراکنش‌ها برای همه افراد در سرتاسر دنیا فراهم است.
به بیان دیگر، برخلاف حسابهای بانکی که هر شماره حساب به نام یک نفر خاص است، برای کیف پول‌های بیت‌کوین وآدرس‌هایی که وظیفه ارسال و دریافت رمزارز بیت‌کوین را بر عهده می گیرند هیچ نامی تعلق نمی گیرد.
لازمه دریافت بیت‌کوین برای هر شخص ، یکی کیف پول است و دیگری آدرس عمومی بیت‌کوین که البته کیف پول‌ها را می‌توان به رایگان ایجاد نمود. پس از ایجاد کیف پول، شخص یک آدرس عمومی (Public key) بدست می‌آورد که متشکل از اعداد و کاراکترهای تصادفی است ، شبیه این نمونه:
1921NsmBSZbfsflouUH5aBejvqf4TH2j3oPuxrJ
اگر شخص فرستنده بیت‌کوین بخواهد برای دریافت سرویس، کالا، خدمات یا ارز دیگری اقدام کند باید ضمن وارد کردن آدرس گیرنده بیت‌کوین در کیف پول خود، مقدار دلخواه بیت‌کوین را به حساب وی بفرستد و در ازای آن، مورد درخواستی خود رادریافت نماید.
فرایند تبدیل بیت‌کوین به سایر ارزها، اکسچنج یا تبدیل ارز نام دارد.
امکان خرید چه چیزهایی با بیت‌کوین وجود دارد؟
به مرور زمان بر تعداد فروشندگانی که بیت‌کوین را روشی برای پرداخت می دانند افزوده می‌شود. امروزه می توان از بیت‌کوین برای پرداخت در هزاران فروشگاه آنلاین و آفلاین، دریافت انواع سرویس‌های میزبانی وب مانند هاست و دامنه، خرید قهوه و خواراکی در فروشگاه‌های سطح شهر، ثبت نام سفر به فضا، خرید بلیط هواپیما و حتی خودروی تسلا استفاده کرد!
البته اینها مربوط به خارج کشور است و در ایران فروشنده‌های بسیار کمی وجود دارند که از بیت‌کوین به عنوان روش پرداخت استفاده می کنند.
به نظر می‌رسد از مهمترین دلایل عدم پذیرش بیت‌کوین به عنوان روش پرداخت می توان به این موارد اشاره کرد: نگرانی از نوسانات قیمت بیت‌کوین، عدم آشنایی با فناوری های جدید ، نا آگاهی نسبت به روش ایجاد درگاه پرداخت بیت‌کوین و عدم تبلیغات رسانه ای کافی نسبت به مزیت های بیت کوین توسط رسانه های جمعی.
برای یافتن فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین که در خارج از کشور امکان خرید با بیت‌کوین را فراهم کرده‌اند کافیست عباراتی مانند buy with bitcoin و یا shops accepting bitcoin را در گوگل جستجو کنید.
۲- بیت‌کوین ابزاری برای سرمایه‌گذاری
از سال 2009 که بیت‌کوین بوجود آمد، برخی از این ارز تنها به منظور سرمایه‌گذاری و کسب درآمد حاصل از خرید و فروش نگاه کرده اند. امروزه، هم زمان با رشد قیمت بیت‌کوین و توجه بیشتر جهانیان به این رمزارز، صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی فراوانی بوجود آمده اند که با روش های مختلف می‌توان در آنها بیت‌کوین را معامله کرد.
به طور معمول، بیت‌کوین در قالب یک ارز، با سایر ارزها معامله می‌شود. در بین ارزها معامله و مبادله بیت‌کوین با دلار متداول تر و پر حجم تر است.
علاوه بر رواج خرید و فروش بیت‌کوین در قبال ارزهای رسمی مانند ین ژاپن، یورو و… در برابر رمزارزهایی همچون اتریوم، ریپل، دش، استلار، لایت‌کوین و سایر آلتکوین ها نیز با مقیاس بسیار زیادی معامله می‌شود.
حجم معاملات روزانه بیت‌کوین در صرافی‌های شناخته‌شده در حال حاضر حدود 4.5 میلیارد دلار و کل حجم معاملات بازار در طول روز به 13.1 میلیارد دلار می‌رسد.
مع الوصف بازار این رمزارز، دارای حجم معاملات بسیار زیادی است که حاکی از گستردگی و اشتیاق بسیاری از مردم به خرید و فروش و سرمایه‌گذاری در این بازار است.
روش های مختلفی در خرید و فروش رمزارزها وجود دارد. برخی افراد به صورت روزمره و با بهره گیری از نرم‌افزارهای معاملات اتوماتیک یا به صورت دستی درخرید و فروش بازار ارز فعالیت می کنند.
برخی دیگر نیز به دنبال سرمایه‌گذاری میان‌مدت یا بلندمدت هستند و با خریداری مقداری ارز باهدف کسب سود، آن را برای ماه ها یا سال ها نگهداری می کنند. البته نسبت به مبادلات بازار رمزارزها، به صورت معاملات کوتاه‌مدت و روزانه استقبال بیشتری می شود.
نوسانات فراوانی که در بازار این ارزها وجود دارد، عدم لزوم فراهم بودن شرایط خاص و جذابیت‌های دیگر موجب جذب افراد متخصص و حرفه‌ای به معامله‌گری در این بازار شده است. از سوی دیگر، باید به ریسک ناشی از نوسانات بازار برای افراد نا آشنا با آن توجه شود چرا که قیمت دارایی دیجیتال خریداری شده ممکن است حتی چند ساعت بعد از خرید با افت قابل توجهی مواجه شود.
۳- بیت‌کوین ابزاری برای نقل و انتقال پول
علاوه بر خرید و سرمایه‌گذاری، در برخی موارد می توان از بیت‌کوین به عنوان راهکاری بسیار مناسب برای انتقال پول به داخل و خارج کشور استفاده کرد. با توجه به اعمال تحریم‌های مختلف توسط کشورها بر علیه یکدیگر، شبکه ای غیرمتمرکز همچون بیت‌کوین ساده ترین و کم‌هزینه راه را برای نقل و انتقال پول بین افراد مهیا نموده است.
برای مثال شخصی را در نظر بگیرید که در آلمان زندگی می کند و تصمیم دارد پولی برای شخص دیگری در ایران بفرستد، این شخص می‌تواند با خرید بیت‌کوین به میزان لازم و انتقال آن به کیف پول شخص ساکن در ایران، به راحتی تصمیم خود را عملی کند. حال شخص ساکن در ایران نیز می تواند با فروش بیت‌کوین به ریال از طریق صرافی‌های آنلاین، در حساب خود به پول نقد دسترسی پیدا کند.
مزایای انتقال پول با بیت‌کوین
- در مقایسه با سایر روش‌ها کارمزد انتقال پول از طریق بیت کوین بسیار پایین است به گونه ای که بیشتر اوقات کارمزد انتقال حتی از 1 دلار هم کمتر است.
- فراهم بودن امکان نقد کردن سریع در کمتر یک ساعت البته به شرط اینکه کارمزد مناسبی برای تراکنش‌های بیت‌کوین تعریف شود.
- مهمترین مزیت بیت کوین به خصوص برای ما ایرانیان، عدم نگرانی از تحریم است چرا که هیچ‌کس نمی‌تواند شبکه بیت‌کوین را تحریم کند. با توجه به فراوانی کیف پول های بیت کوین، حتی در صورت بسته شدن یک کیف پول برای کاربران یک کشور، آنها می توانند از کیف پول‌های فراوانی که وجود دارد استفاده کنند.
معایب انتقال پول با بیت‌کوین
- با وجود اینکه کارکردن با بیت‌کوین و کیف پول‌های آن ساده است ولی شخص باید حداقل آشنایی با فناوری را داشته باشد و با آن راحت باشد.
- عدم اطمینان و تمایل به تغییر چرا که برخی از افراد به دلیل استفاده همیشگی از سیستم‌های دولتی و ابزار قابل لمسی همچوت کارتهای اعتباری، اسکناس و غیره همچنان با ذهنیت های قبلی خود عادت کرده اند و تغییر برایشان خیلی سخت است.
علاوه بر این، خطرات امنیتی را نیز می توان ذکر کرد. اشتباهی اندک درارسال بیت‌کوین می‌تواند باعث ارسال مقادیر اشتباه و یا ارسال به کیف پول اشتباه شود. بنابرای یادتان باشد که کارکردن با بیت‌کوین نیاز به دقت و هوشیاری دارد.
۴- خرید خودرو با بیت کوین
در ابتدا تسلا با مالکیت ایلان ماسک به پذیرفتن پرداخت رمزارزها به عنوان یک روش مجاز اقدام می نمود. اما در ماه می سال 2021 از طرف Elon Musk اعلام شد که بیت کوین دیگر یک روش جاری برای پرداختن هزینه خرید تسلا نخواهد بود. این خبر زمینه ساز افت قیمت BTC و اکثر ارزهای دیجیتال شد. اما بازار خودروهای دست دوم همچنان دوست دار بیت کوین باقی ماند. در ادامه نیز شرکت های بسیاری امکان خرید خودرو به عنوان یکی از کاربردهای بیت کوین با نماد BTC را به رسمیت شناختند.
۵- خرید ملک با بیت کوین به عنوان یکی از کاربردهای جذاب
وبسایت هایی مانند Bithome و Caliber and Partners امکان خرید و فروش ملک با بیت کوین را پشتیبانی می کنند. این برای افرادی که بیت کوین را در قیمت های پایین خریداری کرده اند فرصت مناسبی است تا بتوانند سرمایه خود را به آیتم های واقعی نظیر ملک و زمین تبدیل کنند.
جمع بندی و نتیجه گیری:
در این نوشتار سعی کردیم کاربردهای اصلی بیت‌کوین در ایران را که شامل پرداخت هزینه‌ها، خرید آنلاین و آفلاین، سرمایه‌گذاری، معامله‌گری و نقل و انتقال پول بین دو کاربر را برای شما تشریح کنیم.
توجه داشته باشید که بیت‌کوین نیز مانند هر ارز دیگری هم قابلیت استفاده برای اقدامات سازنده و اجرای فعالیت‌های سالم و قانونی را دارد و هم می تواند ابزاری برای اهداف خلافکارانه و پولشویی می باشد.
ذکر این نکته هم ضروری است که با توجه به سرعت رشد و مقبولیت بیت کوین دیری نخواهد پایید که نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره افراد در سراسر دنیا ایفا کند. پس چه خوب است که با آموختن بیشتر در این حوزه به استفاده از آن روی آوریم تا از قافله پیشرفت جهانی عقب نمانیم.
