فرصت‌ها و چالش‌های قراردادهای آتی بیت کوین

تصور اکثر ما در مورد خرید و فروش، دادن پول در ازای گرفتن کالا در همان لحظه است. با این حال، اگر در بازارهای مالی عمیق‌تر شویم متوجه می‌شویم چرخش پول و کالا شکل‌های بسیار متنوع‌تری دارد. به عنوان مثال خرید و فروش در آینده که زیر مجموعه بازار مشتقه است فقط یکی از این شکل‌های متنوع است. در بازار نوپایی مثل بازار ارزهای دیجیتال هم این مفاهیم مالی وجود دارند و فرصت‌های مالی را برای افرادی که در این زمینه آگاهی دارند به همراه دارد. یکی از این فرصت‌ها قرارداد آتی بیت کوین است که روزانه هزاران میلیون دلار از طریق آن جا به جا می‌شود. با ما همراه باشید تا ببینیم که این نوع از قرارداد آتی چیست و چگونه می‌توان از آن کسب سود کرد.

قرارداد آتی یعنی چه؟

قرارداد آتی یک توافقنامه مالی بین دو طرف برای خرید یا فروش یک دارایی در تاریخ آتی از پیش تعیین شده و به قیمت توافق شده امروز است. این قراردادها، استاندارد هستند و مواد مشخصی دارند و در بورس‌ها معامله می‌شوند. قرارداد آتی مکانیزمی را برای شرکت‌کنندگان فراهم می‌کنند تا در برابر نوسانات قیمت از دارایی خود محافظت کنند. در واقع کاربرد اصلی این روش قرارداد پیش‌فروش کالا بوده که امروزه برای دارایی‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

اجازه بدهید از طریق یک مثال، مفهوم قرارداد آتی را ساده تر توضیح دهیم. فرض کنید شخصی فکر می‌کند قیمت طلا در ماه آینده 20 درصد رشد می‌کند. شخص دیگری هم فکر می‌کند که قیمت طلا در ماه آینده 20 درصد کاهش می‌یابد. این دو نفر در یک توافق دو طرفه با یکدیگر درباره قیمت آتی طلا قرارداد می‌بندند. زمانی که یک ماه می‌گذرد، قیمت طلا 20 درصد بیشتر شده است. بنابراین شخصی که اشتباه پیش‌بینی کرده ملزم است به مقدار ضرر تعیین شده، پول به شخص اول پرداخت کند. 

قرارداد آتی بیت کوین یعنی چه؟

قراردادهای آتی بیت کوین نقشی اساسی در بازار ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند و به معامله گران اجازه می‌دهد که از سود یا ضرر دوطرفه در بازار کسب کنند. در واقع قرارداد آتی بیت کوین نوعی قرارداد مالی است که روی قیمت بیت کوین در آینده ثبت می‌شود. این قرادادها البته فیزیکی نیست و از طریق صرافی‌ها (و گاها موسسات مالی) انجام می‌شود و در آن افراد می‌توانند از کاهش یا افزایش قیمت بیت کوین کسب سود کنند.

کسی که فکر می‌کند قیمت بیت کوین قرار است در آینده کاهش پیدا کند، طی قرارداد بیت کوین می‌فروشد (یا اصطلاحا short می‌گیرد) و کسی که فکر می‌کند که قیمت بیت کوین قرار است در آینده افزایش پیدا کند بیت کوین می‌خرد (یا اصطلاحا long می‌گیرد). همچنین امکان استفاده از اهرم نیز در این بازار وجود دارد و در این حالت به آن معاملات اهرم دار می‌گویند. اهرم یا لوریج به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از منابع مالی قرض‌گرفته‌شده، سرمایه‌گذاری‌های بزرگتری انجام دهند. اهرم با ضریب مشخص می‌شود و بین ۱ تا ۲۰۰ در پلتفرم‌های مختلف وجود دارد.

فرض کنید دو معامله‌گر وجود دارند که نظر متفاوتی دارند. یکی فکر می‌کند بیت کوین در آینده 30 درصد رشد می‌کند و دیگری فکر می‌کند که بیت کوین در ماه آینده 30 درصد کاهش پیدا می‌کند. هر دوی این اشخاص به صرافی‌هایی که قرارداد آتی بیت کوین را ارائه می‌کنند مراجعه می‌کنند و پول خود را به صرافی واریز می‌کنند و موقعیت خود را در صرافی آنلاین باز می‌کنند. یکی از آن‌ها موقعیت لانگ می‌گیرد (بیت کوین می‌خرد) و دیگری موقعیت شورت می‌گیرد (بیت کوین می‌فروشد تا در قیمت زیرتر بخرد). در چنین حالتی همه منتظر می‌مانند تا مقدار سود و ضرر مشخص شود.

شاید برای شما سوال ایجاد شود که اگر کسی بخواهد وارد یک معامله قرارداد آتی شود و پیش‌بینی‌ وی در مورد قیمت در آینده خیلی از واقعیت دور باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ در قرارداد آتی بیت کوین مسئله‌ای با نام لیکوئید شدن وجود دارد. لیکوئید شدن به معنای شکست قطعی پیش‌بینی شما پیش از رسیدن به قیمت واقعی است. در این حالت کل پول شما از بین می‌رود و به جیب صرافی می‌رود که خود این قرارداد آتی را راه‌اندازی کرده است و طرف معامله با شما است. 

قرارداد آتی بیت کوین تفاوت‌هایی با دیگر قراداد‌های آتی دارد. ساعت کاری بازار در این قراردادها محدودیت ندارد و بازار برخلاف قراردادهای آتی دیگر بازارها، همیشه باز است. نوسانات خیلی بیشتر از بازارهای دیگر است و حالت غیرآنلاین ندارد. 

قرارداد آتی بدون سررسید بیت کوین یعنی چه؟

قراردادهای آتی بدون سررسید بیت کوین نوعی از قراردادهای مالی هستند که بر خلاف قراردادهای آتی سنتی، تاریخ ثابتی ندارند و به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا به طور نامحدود موقعیت خود را حفظ کنند و باز هستند. به بیان بهتر، رسیدن به زمان مشخص باعث قطعی شدن سود یا ضرر شما نیست بلکه فقط رسیدن به قیمت مشخص است که قطعی شدن سود و ضرر شما را مشخص می‌کند. این ویژگی منحصر به فرد، نیاز به جابجایی قرارداد را از بین می‌برد. قراردادهای دائمی برای ردیابی قیمت لحظه ای بیت کوین طراحی شده‌اند و آنها را به ابزاری همه کاره برای پوشش ریسک و سفته بازی تبدیل می‌کند.

لیکوئیدیتی در معاملات آتی بیت کوین به چه معناست؟

نقدینگی در معاملات آتی بیت کوین معیاری است که نشان می‌دهد چگونه می‌توان معاملات را بدون ایجاد نوسانات قابل توجه قیمت انجام داد. این مفهوم ارتباط نزدیکی با عمق بازار دارد که به حجم سفارشات خرید و فروش موجود در سطوح مختلف قیمت اشاره دارد. در یک بازار با نقدینگی بالا، دفتر سفارش تعداد زیادی سفارش را نشان می‌دهد که نشان‌دهنده یک گروه قوی از خریداران و فروشندگان فراوان است. بیت کوین در بین ارزهای دیجیتال بازاری با بیشترین لیکوئیدیتی را دارد.

معاملات اهرم دار یا لورج دار leverage در قراردادهای آتی بیت کوین یعنی چه؟

اهرم در قراردادهای آتی بیت کوین یک ابزار مالی است که کاری می‌کند معامله گران موقعیتی بزرگتر از سرمایه واقعی خود را باز کنند. اهرم به شکل یک نسبت اعلام می‌شود و نشان می‌دهد موقعیت معامله‌گر در مقایسه با سرمایه چقدر بزرگتر است. مثلا اگر کسی اهرم 4 را انتخاب کند و بعد موقعیت خود را در قرارداد آتی بیت کوین باز کند، 4 برابر حالت عادی سود یا ضرر می‌کند. استفاده از اهرم ریسک بسیار بالایی دارد و در بازار پرنوسانی مثل ارزهای دیجیتال ریسک آن بسیار بیشتر هم هست. 

مارجین کراس (Cross) و ایزوله (Isolated) در معاملات آتی بیت کوین به چه معناست و چه تفاتی دارند؟ 

در معاملات آتی بیت کوین، Cross و Isolated دو رویکرد متفاوت برای مدیریت ریسک سرمایه هستند. مارجین کراس کل موجودی حساب را در تمام موقعیت‌های باز برای تعیین سود و ضرر در نظر می‌گیرد. مثلا اگر یک معامله‌گر چندین موقعیت داشته باشد و یکی با ضرر و بقیه در سود باشند، سود انباشته از دیگر موقعیت‌های سودآور را به صورت خودکار روی موقعیتی که در ضرر است می‌برد تا لیکوئید نشوید.

از طرف دیگر، Isolated Margin مقدار مشخصی از سود را به هر موقعیت باز به طور جدا اختصاص می‌دهد. مثلا اگر یک موقعیت در ضرر باشد، تأثیر مستقیمی روی سایر موقعیت‌ها ندارد. این رویکرد محیط ریسک کنترل‌شده‌تری را درست می‌کند و بقیه موقعیت‌ها را از تأثیرپذیری از لیکوئید شدن یک معامله محافظت می‌کند.

تفاوت اصلی این دو، در نحوه مدیریت ریسک و تأثیر ضرر روی کل حساب معاملاتی است. Cross Margin ریسک را پخش می‌کند، در حالی که Isolated Margin از موقعیت‌ها به شکل جدا حفاظت می‌کند. 

تاریخچه قراردادهای آتی

تاریخچه اولین قراردادهای آتی به تمدن‌های باستانی برمی‌گردد. کشاورزان و بازرگانان در آن دوران توافق‌های غیررسمی برای محافظت در برابر ریزش قیمت محصولات انجام می‌دادند. با این حال، مفهوم مدرن قراردادهای آتی استاندارد در قرن نوزدهم با ایجاد بورس کالا ظهور کرد. هیئت تجارت شیکاگو (CBOT) که در سال 1848 تأسیس شد، با معرفی قراردادهای استاندارد شده برای کالاهای کشاورزی مانند گندم و ذرت، نقشی اساسی در شکل دادن به بازار آتی داشت. این قراردادها به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اجازه می‌داد تا قیمت‌ها را برای تحویل در آینده آماده کنند و فروش خود را پیشاپیش انجام بدهند.

اوایل قرن بیستم قراردادهای آتی گسترده‌تر شد و طیف وسیع تری از کالاها مانند فلزات و محصولات انرژی مثل برق و نفت را در بر گرفت. معرفی قراردادهای آتی مالی در دهه 1970 نقطه عطف دیگری بود که امکان خرید و فروش سهام را در قرارداد آتی ایجاد کرد. پس از آن شاهد راه اندازی ETF‌ بودیم که نوعی صندوق از چند دارایی است که سهام آن قابلیت خرید و فروش به شکل قرارداد آتی را دارد. دو شرکت JP Morgan و TD Ameritrade از اولین شرکت‌هایی بودند که قراردادهای مالی در دنیا زیر نظر آن‌ها انجام می‌شد. 

اهداف قراردادهای آتی بیت کوین چیست؟

قراردادهای آتی بیت کوین اهداف دوگانه ای دارد. این قراردادها کسی که به دنبال کاهش ریسک در آینده است را به کسی که دنبال سود در آینده است متصل می‌کند. یکی از اهداف اصلی قرارداد آتی بیت کوین، کسب سود بدون خرید واقعی است. معامله گران قصد دارند از حرکات پیش بینی شده قیمت بیت کوین بدون داشتن دارایی واقعی استفاده کنند تا کسب سود کنند. شرکت‌کنندگان با گرفتن موقعیت‌های لانگ (منتظر افزایش قیمت) یا شورت (پیش‌بینی کاهش قیمت)، به دنبال کسب سود از نوسانات بازار هستند.

درست است که در این قراردادها یک طرف ضرر می‌کند اما به صورت کلی، چندین ویژگی مثبت برای بازار بیت کوین دارد. از آنجایی که معامله‌گران در این بازار دوطرفه هستند، سرعت انتقال اطلاعات در بین خریداران و فروشندگان بسیار بالاتر می‌رود. بسیاری از افراد هم از این نوع معاملات برای پوشش ریسک معاملات غیر آتی استفاده می‌کنند. مثلا قبل از ریزش بازار با باز کردن موقعیت شورت، ضرر خود را به صفر می‌رسانند و قیمت کف بازار را پیدا می‌کنند. 

با این حال، اصلی‌ترین خاصیت بازار آتی برای کلیت بازار ارزهای دیجیتال، ایجاد لیکوئیدیتی است. بازاری که قرارداد آتی دارد، معاملات بیشتری در آن انجام می‌شود و بازاری که معامله بیشتری در آن انجام شود، بازار سالم‌تری است. 

قرارداد آتی بیت کوین چگونه انجام می‌گیرد؟

برای انجام قرارداد آتی بیت کوین ابتدا باید یک صرافی ارز دیجیتال معتبر پیدا کنید که این قراردادها را ارائه می‌دهد. بعد یک حساب کاربری در صرافی انتخاب شده ایجاد کنید.

مرحله بعد این است که ارز دیجیتال خود را به حساب معاملاتی خود واریز کنید. بعد به بخش معاملات آتی پلتفرم بروید و قرارداد آتی بیت کوین را انتخاب کنید که مدنظرتان است. عواملی مانند تاریخ انقضای قرارداد، اختیارات اهرمی و هر ویژگی خاص ارائه شده توسط صرافی را مدنظر داشته باشید. تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید موقعیت لانگ (با انتظار افزایش قیمت) یا شورت (پیش بینی کاهش قیمت) باز کنید. مقدار را مشخص کنید و هر پارامتر اضافی مانند حد ضرر را تنظیم کنید و منتظر بمانید تا معامله انجام شود.

مزایا و معایب قرارداد آتی بیت کوین

قرارداد آتی بیت کوین به معامله گران اجازه می‌دهد از بازارهای رو به رشد و نزولی سود ببرند. توانایی گرفتن موقعیت‌های لانگ یا شورت، انعطاف پذیری معاملات و فرصت‌های کسب درآمد را بیشتر می‌کند. کسب سود در حالتی که بازار ریزش دارد یکی از ویژگی‌های خاصی است که در بازارهای غیر آتی وجود ندارد. 

بیشتر شدن تعداد معاملات و عمق بازار از دیگر مزایای این قراردادها هستند. بسیاری از افراد از این معاملات برای تنوع دادن به سبد خود استفاده می‌کنند تا در روزهای قرمز بازار کسب درآمد کنند. همچنین ایجاد اهرم می‌تواند این سود را بیشتر هم کند. 

از طرف دیگر، این نوع قراردادها معایبی هم دارند. نوسانات زیاد بیت کوین باعث شده است که قرارداد آتی بیت کوین یکی از خطرناک‌ترین بازارها برای معامله و ترید باشد و بسیاری از افراد سریعا در این بازار لیکوئید شوند و از آن خارج شوند. از دیگر چالش‌های این نوع قراردادها نبود نظارت روی قراردادها است. به عنوان مثال، اگر بازار دستکاری شود و بسیاری از افراد لیکوئید شوند؛ امکان پیگیری قانونی وجود ندارد. 

تاثیر قراردادهای آتی بر روی بازار ارز دیجیتال

قراردادهای آتی اثر ماندگاری در بازار ارز دیجیتال به جا گذاشته است و تغییرات قابل توجهی در قیمت گذاری، نقدینگی و پویایی بازار ایجاد کرده است. این قراردادها به کشف قیمت و بیشتر شدن معاملات بازار کمک می‌کنند. افزایش نقدینگی بازار را به محیطی بالغ‌تر و با ثبات‌تر تبدیل کرده است و طیف متنوعی از شرکت‌کنندگان را به خود جلب کرده است. این ویژگی شاید در مورد بازارهای دیگر مثل بازار بورس کمتر حس شود چون بازارهایی قدیمی امروزه حجم معاملات بالا دارند. 

پس اثر قراردادهای آتی روی بازار ارزهای دیجیتال بیشتر بوده است. علاوه بر این، قراردادهای آتی به‌عنوان ابزار مدیریت ریسک عمل می‌کنند و به شرکت‌کنندگان مختلف بازار، از جمله استخراج‌کنندگان و کسب‌وکارها، اجازه می‌دهند تا از تأثیر نوسانات قیمت بر برنامه‌های مالی خود محافظت کنند. در بازار ارزهای دیجیتال قیمت‌ها ثبات کمتری دارند و ریزش و صعود فراوانی دارند. قرارداد آتی کمک کرده است که نوسان قیمت‌ها کمتر شود.

تاثیر قراردادهای آتی بر روی قیمت بیت کوین

همانطور که گفته شد، قرارداد آتی بیت کوین به کشف قیمت کمک کرده است. قراردادهای آتی پتانسیل تأثیرگذاری روی احساسات بازار و ایجاد نوسان دارند. این نوع معاملات سفته بازانه در بازار آتی، به ویژه هنگام استفاده از اهرم، می‌تواند حرکت قیمت را تقویت کند. معامله‌گرانی که به اخبار ارز دیجیتال، روندهای بازار یا رویدادهای ناگهانی در بازار آتی واکنش نشان می‌دهند، ممکن است بر روند بازار لحظه‌ای تأثیر بگذارند و منجر به افزایش نوسان قیمت بیت‌کوین شود.

وجود قراردادهای آتی فرصت‌های آربیتراژ را هم ایجاد کرده است که خود نوعی مشوق برای ورود افراد بیشتر به بازار است. بیت کوین به عنوان یک دارایی نو که کمتر شناخته شده است به جذب بیشتر معامله‌گران نیاز دارد و قرارداد آتی تا حدی این مسئله را برای این دارایی حل می‌کند. این مسئله را در کنار اهمیت افزایش نقدینگی بگذارید تا بفهمید که قراردادهای آتی در واقع بیشتر از آن که به سرمایه‌گذاران بلندمدت بیت کوین ضرر بزنند در واقع سود غیرمستقیم می‌رساند.

آینده قراردادهای آتی به چه صورت خواهد بود؟

انتظار می‌رود ادغام دارایی‌های دیجیتال، از جمله ارزهای دیجیتال، در سیستم‌های مالی اصلی ادامه پیدا کند و ترس عامه مردم از معامله و استفاده از ارزهای دیجیتال و خصوصا بیت کوین کمتر شود. با بلوغ قوانین و توجه شرکت‌های بزرگ مالی به این دارایی‌ها، ممکن است قراردادهای آتی ارزهای دیجیتال دیگر نیز به دنیای دارایی‌های مالی اضافه شود.

پیشرفت‌های سریع خود ارزهای دیجیتال هم از طریق ایجاد مفاهیم مالی جدید و هم از طریق ایجاد زیرساخت‌ها می‌تواند به کمک معاملات آتی بیاید. به عنوان مثال، امروزه صرافی‌های غیرمتمرکزی وجود دارند که معاملات آتی را با کارمزدی کمتر از صرافی‌های سنتی ارائه می‌دهند و امکان دستکاری بازار را کمتر می‌کنند. 

همچنین یکی دیگر از پیشرفت‌های آینده قرارداد آتی بیت کوین، اضافه شدن جفت دارایی‌های جدید به این معاملات است. اکنون بیت کوین بیشتر با تتر و دلار مورد معامله فیوچرز قرار می‌گیرد اما در آینده ممکن است ارزش بیت کوین با دارایی‌های دیگر هم سنجیده شود و بازارهای مالی آتی جدیدی ایجاد شود.

چه صرافی‌هایی ارائه دهنده خدمات معاملات آتی یا فیوچرز هستند؟

چندین صرافی ارزهای دیجیتال خدمات معاملات آتی را ارائه می‌دهند.

• بایننس یکی از بزرگترین صرافی‌های ارزهای دیجیتال در جهان است و یک پلتفرم معاملات آتی بسیار عالی دارد. این صرافی انواع قراردادهای آتی از جمله قراردادهای دائمی و آتی سه ماهه را ارائه می‌دهد.
• OKEx یک صرافی جهانی ارزهای دیجیتال دیگر است که طیف وسیعی از قراردادهای آتی را برای ارزهای دیجیتال مختلف ارائه می‌دهد. آن‌ها هم سوآپ دائمی و هم قراردادهای آتی سه ماهه را ارائه می‌کنند.
• Huobi یکی دیگر از صرافی‌های اصلی ارزهای دیجیتال است که در شرق آسیا قراردادهای آتی و دائمی را ارائه می‌کند.
• BitMEX یا بورس کالای بیت کوین یک صرافی آمریکایی است که به دلیل خدمات معاملات آتی خود مشهور است.

قراردادهای آتی بیت کوین، فرصت جدید بازار

قرارداد آتی بیت کوین نوعی از خرید و فروش در آینده بدون داشتن دارایی است که توانسته به بهتر شدن بازار بیت کوین و بقیه ارزهای دیجیتال کمک کند. البته این معاملات پیچیدگی‌های زیادی دارند و کسب سود از آن‌ها سخت است. این سخت بودن به خاطر ماهیت پرنوسان ارزهای دیجیتال است. با این حال، این قراردادها روز به روز بیشتر خواهند شد و به افزایش نقدینگی در بازار ارزهای دیجیتال کمک خواهند کرد. اگر قصد دارید در بازار دیجیتال پوشش ریسک داشته باشید و یا در بازارهای ریزشی کسب سود کنید، حتما این معاملات را دنبال کنید و سعی کنید پیش از ورود به آن حتما جنبه‌های احتیاطی را رعایت کنید.