پروژه یا سایت اسکم چیست؟ روشهای تشخیص ارز دیجیتال اسکم
با توسعه کاربرد اینترنت در بین عموم مردم، شاهد هستیم که علیرغم ساده شدن بسیاری از فعالیتهای زندگی روزمره، مشکلاتی مانند کلاهبرداری هم هر روز به شکل خاصی ظهور پیدا میکنند. به ویژه در بازار خرید و فروش ارزهای دیجیتال که تقریبا شرایط بسیار مناسبی برای کلاهبرداران فراهم آورده است. هر چند در سالهای اخیر قانونگذاری زیادی برای جلوگیری از کلاهبرداریهای اینترنتی صورت گرفته است؛ اما تجربه نشان میدهد که هکرها و سوء استفادهکنندگان هر روز بهشکلی تازه اقدامات خود را پیش میبرند. سایت اسکم یکی از رایجترین شیوهها کلاهبرداری در بستر اینترنت است. کم نیستند کسانی که تجربه گرفتار شدن در دام این نوع کلاهبرداری را دارند. در این مطلب قصد داریم به بررسی جزئیات درباره کلاهبرداریهای سایتهای اسکم، انواع سایتهای اسکم ارزهای دیجیتال، نحوه شناسایی رمزارزهای اسکم و… بپردازیم.
سایت اسکم (Scam) چیست؟
سایت اسکم بههرنوع وب سایت غیرقانونی گفته میشود که با هدف فریب دادن کاربران بهمنظور کلاهبرداری یا انجام حملات مخرب هکری استفاده میشود. امکان مخفی کردن هویت در بستر اینترنت این امکان را برای کلاهبرداران فراهم میکند تا در پوششهای مختلف هویت و نیت واقعی خود را پنهان کنند. سایتهای اسکم تنها برای سرقت اموال و داراییهای کاربران فضای مجازی راهاندازی نمیشوند. بلکه بعضا با سرقت اطلاعات شخصی افراد تلاش میکنند تا از آنها در جهت پیشبرد اهداف خود بهره بگیرند.
نحوه عملکرد سایت اسکم
سایتهای اسکم از ایدههای مختلفی برای بهدام انداختن طعمههای خود استفاده میکند. بهعنوان مثال میتوان به وعده پرداخت پاداشهای کلان در ازای انجام کارهای ساده بهعنوان یکی از رایجترین شیوههای فریب کاربران اشاره کرد. به عنوان مثال، برخی از سایتهای اسکم شبیه به سایتهای مرجع و پرطرفدار طراحی میشوند که از این طریق اطلاعات شخصی کاربران در آن سایتها را بهچنگ بیاورند. معمولا هدف نهایی تمام سایتهای اسکم یک چیز است. آن هم چیزی جز دسترسی به اطلاعات شخصی و مالی نیست.
یک سایت اسکم در وهله اول تلاش میکند که از تمام کانالهای توزیع ممکن، کاربران را جذب کند. سپس آنها را تشویق به انجام کارهایی میکند که اطلاعات یا سیستم آنها در اختیار کلاهبردار قرار بگیرد. سپس وارد عمل شده و از اطلاعات سوء استفاده میکنند.
سایتهای اسکم چطور کاربر میگیرند؟
همانطور که اشاره کردیم یک سایت اسکم ممکن است از هر ترفندی برای جذب اعتماد کاربران استفاده کند. بهعنوان مثال میتوان به شبکههای اجتماعی، ایمیل، پیامک، تبلیغات گوگل و… اشاره کرد. حتی بعضا از طریق بهینهسازی سایت برای موتورهای جستجو کاری میکنند تا در پی جستجوهای اینترنتی کاربران، وب سایت آنها در جایگاه بالای نتایج گوگل قرار بگیرد. بهمحض ورود به این سایتها معمولا با طرح پیشنهادهای جذاب یا پیامهای هشدارآمیز تلاش میشود تا کاربران در سریعترین زمان ممکن بهدام بیفتند. سوء استفاده از عواطف و احساسات انسانی مانند ترس و هیجان برای پیشبرد طرحهای سایت اسکم نقش کلیدی دارد. شیوههای مهندسی اجتماعی برای متقاعد کردن کاربران نقش بسزایی در جلب نظر و اعتماد آنها برای انجام کارهای مد نظر کلاهبرداران دارند.
انواع سایتهای اسکم
هر چند مکانیزم کلاهبرداری سایت اسکم معمولا از یک رویه مشخص پیروی میکند؛ اما انواع سایتهای اسکم در فرمتهای مختلفی ایجاد میشوند. در این قسمت تعدادی از مهمترین انواع سایت Scam که معمولا کاربران با آنها سروکار دارند را معرفی میکنیم.
سایت اسکم فیشینگ (Phishing Scam)
سایتهای فیشینگ محبوبترین روش کلاهبرداری هستند؛ چرا که هم اجرای آنها ساده است و هم کاربران را خیلی راحت بهدام میاندازند. کلاهبرداران در قالب ارسال پیامک و ایمیل، لینکهای آلودهای را در اختیار طعمههایشان قرار میدهند. به این ترتیب کاربران با کلیک کردن روی این لینکها وارد سایتها و اپلیکیشنهای اسکم میشوند که مشابه سایتها و اپلیکیشنهای پرکاربرد طراحی شدهاند. بهاین ترتیب با وارد کردن اطلاعات شخصی، کلاهبرداران آنها را برای سوء استفاده در سایتهای اصلی بهکار میگیرند.
سایتهای خرید آنلاین اسکم (Online Shopping Scam Website)
فروشگاههای اینترنتی جعلی نیز یکی دیگر از شگردهای کلاهبرداران در فضای مجازی برای جمعآوری اطلاعات قربانیان هستند. در قالب این سایتها بعضا کالاها و خدماتی نیز به مشتریان ارائه میشوند تا بهنوعی اعتمادسازی را شکل دهند. سپس بهراحتی کاربران را بهدرگاههای پرداخت اینترنتی فیک میفرستند تا با وارد کردن اطلاعات کارت بانکی، زمینه سرقت از حساب بانکیشان فراهم شود.
سایتهای ترس افزار (Scareware Scam Website)
گاهی اوقات با ورود به یک سایت اینترنتی پیغامی در قالب یک پاپ آپ در صفحه ظاهر میشود که حاوی پیام هشدار است. پیام هشدار درباره آنکه سیستم رایانه شما آلوده به ویروس شده است. بهاین ترتیب نوعی احساس ترس را به مخاطب القا میکنند. در ادامه کاربر را ترغیب میکنند تا با کلیک روی لینک خاصی یک برنامه آنتی ویروس معتبر را دانلود کنید. بههمین راحتی با کلیک کردن روی لینک و دانلود آنتی ویروس تقلبی در داک کلاهبرداری سایت اسکم خواهید افتاد.
باج افزارها (Ransomware)
یک سایت اسکم ممکن است از شیوه باج افزار برای کلاهبرداری از طعمههای خود استفاده کند. بهطوری که با استفاده از شیوههای مختلف، کاربر تشویق میشود تا روی یک لینک خاص کلیک یا برنامهای را نصب کند. بههمین راحتی باج افزار روی سیستم کاربر نصب میشود. این بد افزار اطلاعات موجود در سیستم کاربر را رمزنگاری و دسترسی او را محدود میکند. بهاین ترتیب کلاهبردار وارد عمل میشود و از کاربر میخواهد برای دسترسی به اطلاعاتش، هزینهای را پرداخت کند. بهنوعی باجگیری در فضای مجازی اتفاق میافتد.
سایتهای پانزی (Ponzi)
سایتهی پانزی هم معمولا یکی از روشهای محبوب برای کلاهبرداری در فضای مجازی هستند. این سایتها مبتنی بر عضوگیری فعالیت میکنند. معمولا افراد تشویق میشود در ازای اضافه کردن عضو جدید به این سایتها، سطح کاربری خود را بالا برده و پاداش بیشتری دریافت کنند. معمولا برای ماههای اول هم پاداشهای قابل توجهی به برخی از اعضا پرداخت میشود. اما بعد از مدتی کلاهبرداران، اموال کاربران را برداشته و فرار میکنند. سایتهای پانزی در شکلهای مختلف مانند سرمایهگذاری در پروژههای مختلف فعالیت میکنند.
سایتهای قرعه کشی (Sweepstakes Scam Websites)
در یک سایت اسکم قرعه کشی با وعده پرداخت جوایز سنگین در ازای کارهای جزئی، کاربران برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی و مالی تشویق میشوند. مثلا به کاربر گفته میشود که برنده فلان کالا شده است. برای دریافت کالا باید هزینه مالیات بر ارزش افزوده آن را بپردازد یا پول پیک برای ارسال جایزه را پرداخت کند. بههمین راحتی کاربران سهلانگار به دام این شیوه کلاهبرداری میافتند.
انواع سایتهای اسکم ارزهای دیجیتال
سایتهای اسکم در حوزه ارزهای دیجیتال هم معمولا خیلی بهچشم میآیند. فضای عاری از قانونگذاری در بازار ارزهای دیجیتال باعث شده تا کلاهبرداران با دست باز اقدامات خود را پیش ببرند. یک سایت اسکم در بازار ارز دیجیتال معمولا بهشکلهای گوناگون ظهور و بروز پیدا میکند که عبارتاند از:
صرافیهای اسکم
این گونه صرافیهای رمز ارزی ممکن است ارزهای دیجیتال را با قیمتی چند درصد کمتر از ارزش بازار، به افراد بفروشند. اما باید بدانید، قیمت ارزهای دیجیتال در صرافیهای مختلف نباید تفاوت بسیار زیادی داشته باشد. بنابراین بدانید ارزهای دیجیتال در صرافیهایی که تبلیغ قیمت ارزان میکنند، جعلی هستند. این صرافیهای اسکم ارز دیجیتال، کاربران را با وعده پاداشهای بینظیر، تشویق به سرمایهگذاری در صرافی میکنند. با این حال زمانی که افراد میخواهند وجوه خود را برداشت کنند، به آنها اجازه داده نمیشود.
کیف پولهای اسکم
یکی دیگر از انواع روشهای اسکم ارز دیجیتال، از طریق کیف پولها و برنامههای فیک است که برای دانلود از طریق گوگل پلی و اپ استور اپل در دسترس هستند. هرچند که این کیف پولهای اسکم با گزارش بالاخره پیدا و حذف میشوند، اما در همان مدت کوتاه افراد زیادی را میتوانند به دام بیاندازند. به عنوان نمونه میتوان به کیف پول نرمافزاری متامسک تقلبی اشاره کرد که زمانی در گوگل پلی در دسترس بود. افراد به محض واریز وجه یا وارد کردن کلمات خصوصی، شاهد به سرقت رفتن سرمایه خود بودند.
ایردراپهای اسکم
ایردراپ روشی است برای تبلیغ یک توکن یا پروژه، که در ازای انجام یکسری فعالیتها به کاربران توکن هدیه داده میشود. طی اقداماتی که در برخی ایردارپ ها برای دریافت هدیه انجام میشود، ممکن است کلاهبرداریهایی از طریق درخواست برای دسترسی به کیف پول و… افراد صورت گیرد.
عرضه اولیه ICO اسکم
عرضه اولیه ICO فرآیندی است که طی آن شرکتهای تازه کار برای ارائه رمزارز خود در بازار، حاضر میشوند در ازای دریافت ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و…، ارز دیجیتال خود را با قیمت ارزانتر ارائه دهند. متاسفانه کلاهبرداری در عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) به شدت دیده میشود. چرا که کل بازاریابی و وعدهها و توکن ارائه شده میتواند اسکم و جعلی باشد.
استخراج ابری اسکم
شرکتهای فعال در زمینه استخراج ابری، به شرکتهایی گفته میشود که در ازای پرداخت کارمزد به شما اجازه میدهند سختافزار استخراج را اجاره کنید و درآمد به دست آورید. هدف استخراج ابری این است که افراد بتوانند بدون خرید تجهیزات گران قیمت، از راه دور استخراج کنند. با این حال، بسیاری از شرکتهای استخراج ابری کلاهبردار هستند یا در بهترین حالت، هیچ بازدهی خاصی ندارند.
کلاهبرداریهای فیشینگ
کلاهبرداریهای فیشینگ ارز دیجیتال اغلب اطلاعات مربوط به کیف پولهای آنلاین را هدف قرار میدهند. کلاهبرداران کلید خصوصی کیف پول ارز دیجیتال افراد را هدف قرار میدهند که برای دسترسی به پول موجود در کیف پول مورد نیاز است. روش کار آنها به این صورت است که به افراد ایمیل میفرستند و از آنها میخواهند که اطلاعات کلید خصوصی خود را وارد کنند. هنگامی که هکرها این اطلاعات را به دست آوردند، ارز دیجیتال موجود در کیف پول آنها را به سرقت میبرند.
پروژههای پامپ و دامپ
این نوع طرحها شامل یک کوین یا توکن خاص است که توسط کلاهبرداران از طریق تبلیغات فراوان و رسانههای اجتماعی مانند توییتر، فیس بوک یا تلگرام و ارسال ایمیل میشود. معاملهگران که تحت تاثیر تبلیغات قرار گرفتهاند و نمیخواهند سود وعده داده شده را از دست بدهند، برای خرید توکن یا کوینهای تبلیغ شده عجله میکنند و قیمت به این طریق بسیار افزایش مییابد. پس از افزایش قیمت، کلاهبرداران دارایی خود را میفروشند که باعث سقوط شدید قیمت میشود که اصطلاحا به آن دامپ قیمت میگویند که در عرض چند دقیقه میتواند اتفاق بیفتد.
لیست سایتهای اسکم ارز دیجیتال
به منظور دسترسی بهتر، لیست وبسایتهای اسکم ارز دیجیتال که تاکنون شناخته شدهاند، در جدول زیر آمده است.
نام پروژه | حوزه فعالیت | نام پروژه | حوزه فعالیت | نام پروژه | حوزه فعالیت |
Pi Network | ماینینگ ابری | Aryacoin | ماینینگ اشتراکی | King Money | توکن کلاهبرداری |
Double Way | سرمایهگذاری پربازده | Unique Finance | مشاور سرمایهگذاری | Bank of Teron | سرمایهگذاری |
Eco Smart | توکن اسکم | Dagcoin | توکن اسکم | Onecoin | توکن اسکم |
Bitmin Farm | ماینینگ اسکم | Bixbcoin | توکن اسکم | Wayking Teron | سرمایهگذاری |
Air Trades | سرمایهگذاری | Iran coinmine | وعده ماینینگ پربازده | TNTcoin | توکن اسکم |
GCG Asia | سرمایهگذاری پربازده | Plus Token | توکن اسکم | Gram Free | توکن اسکم |
Ginco.me | صرافی | صرافی | Walletrad.com | کیف پول |
کلاهبرداری از طریق شبکههای اجتماعی
نفوذ بالای شبکههای اجتماعی در بین عموم مردم در سراسر دنیا باعث شده تا کلاهبرداران از این شیوه برای سرقت اطلاعات شخصی و مالی کاربران نهایت سوء استفاده را بکنند. در این قسمت میتوانید سه مورد از روشهای رایج برای کلاهبرداری از طریق شبکههای اجتماعی را مشاهده کنید.
کلاهبرداری از طریق دوستی
در فضای مجازی باز دوستیهای فیک و غیرواقعی داغ است. بعضا خیلی راحت با یک پروفایل ساختگی و چند پیام احساسی ساده بعضی از افراد به دام کلاهبرداران میافتند. سپس در قبال خواستههای آنها تسلیم میشوند. اینجاست که با دست خود اقدام به واریز پول برای آنها میکنند. بعضا هم اطلاعات شخصی را در اختیار شیادان مجازی قرار میدهند و درگیر بازیهای اخازی میشوند که معمولا نقطه پایانی هم ندارد.
درخواست کمک
بعضا پیامهای در فضای مجازی دست به دست میشوند که از کاربران درخواست کمک مالی میکنند. بعضی از پیامها در پوشش خیریه و مراکزی از این دست به کاربران ارسال میشود. گاهی اوقات هم در مدلهای پیچیده، پیامهایی به صورت ساختگی از سوی دوستان و آشنایان برای کاربران ارسال میشود. در مواردی هم با هک کردن اکانتهای کاربران این کار انجام میپذیرد. بههیچ عنوان بدون احراز هویت حقیقی افراد و صحت ادعای آنها در فضای مجازی نسبت به واریز پول اقدام نکنید.
تشویق به سرمایهگذاری
تبلیغات پرزرق و برق از سودهای هنگفت در ازای سرمایهگذاری در پروژههای مختلف یکی از شگردهای مورد استفاده کلاهبرداران است. از املاک و مستغلات گرفته تا بازارهای مالی سوژههایی هستند که برای این شیوه کلاهبرداری مورد استفاده قرار میگیرند. پیشنهاد میکنیم بدون بررسی مجوزهای قانونی برای فعالیت یک شرکت در حوزه سرمایهگذاری، تحت هیچ شرایطی دارایی خود را در اختیار آن قرار ندهید.
نحوه شناسایی سایتهای اسکم ارز دیجیتال
یکی از کارهایی که هر سرمایهگذار باید انجام دهد این است که قبل از سرمایهگذاری، بررسی های لازم را انجام دهد اما اکثر اوقات این کار را نمیکنند. وبسایتهایی مانند CoinMarketCap همه اطلاعات عمومی مورد نیاز برای تأیید یک ارز دیجیتال را ارائه میدهند. با این حال چگونه به صورت کامل یک پروژه اسکم ارز دیجیتال را شناسایی کنیم؟
مراقب URL سایت باشید
بیشتر موارد کلاهبرداری ازطریق وب سایت های نا امن صورت میگیرد. اگر آیکون قفل 🔒 را در کنار آدرس وبسایت مشاهده نکردید، آن سایت ناامن است. همچنین بررسی کنید که آیا URL سایت از «https» استفاده میکند یا از «http»، وبسایتی که از http استفاده میکند، ایمن نیست.
وب سایت ضعیف
یکی از اصلیترین نشانههایی که باید به آن توجه کنید، وبسایت پروژه است. پروژههای کلاهبرداری و اسکم معمولا دارای وب سایتهای آماتور، صفحات کم و متن ضعیف هستند. معمولا وبسایتهایی با این مشخصات وبلاگ فعالی ندارند و به روزرسانیهای آنها بسیار کم است.
وایت پیپر پروژه
هر توکن یک وایت پیپر منتشر میکند که در آن تمام اصول اساسی و فناوریهای پشتوانه آن توکن را توضیح میدهد. وایت پیپر را میتوانید در وب سایت رسمی پروژه پیدا کنید. نام توکن، آدرس سازنده، کد منبع قرارداد و… برخی از جزئیات مهمی هستند که بیشتر توکنهای قانونی برای شفافیت بیشتر منتشر میکنند. اگر این موارد موجود نباشند، پروژه بدون شک اسکم است.
پیگیری توسعه دهندگان
باید اطلاعات کافی در مورد توسعه دهندگان پروژه در پلتفرمهای اجتماعی موجود باشد. اگر سازندگان پروژه ناشناس باشند، میتوان گفت یک پروژه اسکم ارز دیجیتال است.
ارزش بازار و حجم معاملات
وقتی ارزش بازار یک ارز بسیار کم باشد، اطمینان کردن به آن چندان کار درستی نیست. همچنین حجم معاملات که نشان دهنده میزان معاملات ۲۴ ساعت اخیر آن است نیز برای پروژههای اسکم بسیار کم است. اطلاعات مربوط به ارزش بازار ارزهای دیجیتال و حجم معاملات آنها را در سایت کوین مارکت کپ میتوانید مشاهده کنید.
توکنومیک
توجه به مواردی مانند حجم کل عرضه شده، حداکثر حجم قابل عرضه، حجم در گردش و… نیز دیدگاه خوبی درباره سیاستهای پروژه میدهد که باید عمیقتر بررسی شود.
شناسایی رمزارزهای اسکم
نکات زیر برای شناسایی یک ارزهای دیجیتال اسکم به شما کمک میکنند:
- بررسی وایت پیپر پروژههای ارز دیجیتال
- بررسی هویت بنیانگذاران و سرمایهگذاران در پروژههای رمزارز
- بررسی قرارداد هوشمند ارزهای دیجیتال قبل از خرید و فروش
- چک کردن آدرس دامنههای اینترنتی برای اطمینان از صحت و سقم آنها
- بررسی لیست شدن ارز دیجیتال در صرافیهای معتبر
- بررسی نقشه راه پروژههای ارز دیجیتال
- زیر نظر گرفتن تبلیغات پروژههای رمزارز (در صورت وعدههای سود غیرعادی به پروژهها اعتماد نکنید)
- بررسی نظرات کارشناسی افراد و نهادهای متخصص درباره پروژههای ارز دیجیتال
- توجه به پروژههای پامپ و دامپ ارز دیجیتال از طریق حجم معاملات و نوسانات قیمت
مشهورترین افرادی که پروژه اسکم معرفی کردند
برخی از پروژههای اسکم در سطح دنیا شناخته شدهاند. بعضا بهدلیل آنکه کلاهبرداریها برای بار اول اتفاق افتاده، در تاریخ ماندگار شدهاند. گاهی اوقات هم بهدلیل حجم بالای سرقتهایی که صورت گرفته، طرحهای اسکم در یادها باقی ماندهاند. در این قسمت نام 9 نفر از مشهورترین افرادی که تاکنون پروژه اسم معرفی کردند را مرور میکنیم:
۱. چارلز پانزی (Charles Ponzi)
۲. ناتوارلال (Natwarlal)
۳. سیلویا برونه (Sylvia Browne)
۴. فالس دمیتری (False Dmitry)
۵. گرگور مکگرگور (Gregor MacGregor)
۶. امی باک (Amy Bock)
۷. ویلیام تامپسون (William Thompson)
۸. فرانک آبگنل (Frank Abagnale)
۹. الیزابت هولمث (Elizabeth Holmes)
معروفترین سایتهای اسکم
در این قسمت میتوانید برخی از مهمترین سایتهای اسکم در سالهای اخیر را مشاهده کنید.
بیت کانکت (Bitconnect): بیت کانکت یک سایت پانزی بود که وعده سود روزانه 20 درصدی را به کاربران خود میداد. این سایت مدعی بود ربات معاملاتی با درصد خطای کمی دارد که میتواند معاملات سودآور پرشماری را انجام دهد. منطق اصلی این سایت هم مبتنی بر زیرمجموعهگیری بود. دقیقا مشابه کاری که چارلز پانزی برای کلاهبرداری انجام میداد. نیکولای پوپوسکوویچ (Nikolai Popescu-Pampu) این پلتفرم را پایهگذاری کرد. بعد از گذشت یک سال از فعالیت این سایت بود که کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا آن را یک سایت اسکم اعلام کرد. جالب است بدانید که بیت کانکت ظرف یک سال موفق به کلاهبرداری 2 میلیارد دلاری شد.
وان کوین (Onecoin): روجا ایگناتووا (Ruja Ignatova) در سال 2014 پروژه وان کوین را ایجاد کرد. وان کوین خود را یک سیستم مالی جهانی معرفی کرد و موفق شد ظرف مدت زمان 3 سال حدود 4 میلیارد دلار کلاهبرداری در حوزه ارز دیجیتال انجام دهد.
بیت کلاب (Bitclub): بیت کلاب در زمینه استخراج ابری فعالیت میکرد و بهکاربران در ازای سرمایهگذاری وعده سودهای چند ده درصدی میداد. این سایت اسکم نیز از کلاهبرداری بهشیوه پانزی برای عضوگیری استفاده میکرد. بیت کلاب بیش از 700 میلیون دلار کلاهبرداری انجام داد.
صرافی تودکس (Thodex): تودکس یک صرافی ارز دیجیتال کلاهبرداری بود که ظرف سال 2021 حدود 2 میلیارد دلار کلاهبرداری از کاربران ترکیهای انجام داد و خیلی زود مدیرعامل آن دستگیر شد.
صرافی کریپتولند: کریپتولند یکی از صرافیهایی است که در ایران کلاهبرداری زیادی انجام داد. این صرافی با تبلیغات گسترده فعالیت خود را آغاز کرد؛ اما خیلی زود شروع به کلاهبرداری کرد و سرمایه کاربران را بهباد داد. پرونده این سایت اسکم ارز دیجیتال هنوز در قوه قضاییه باز و در حال پیگیری است.
توکن اسکویید گیم (Squid Game): اسکویید گیم یک توکن ارز دیجیتال اسکم بود که در سال 2021 ظرف چند روز از قیمت ناچیز تا حدود 2 هزار دلار رشد کرد. این توکن یک طرح کلاهبرداری معروف بود که در بازار رمزارزها سروصدای زیادی بهراه انداخت. خیلی زود هم قیمت آن افت کرد و بعد از مدتی هم بهکلی ناپدید شد.
لیست ارزهای اسکم
داشتن یک مرجع معتبر که از طریق آن بتوانید لیست ارزهای دیجیتال اسکم را مشاهده کنید، برای جلوگیری از گرفتار شدن به دام کلاهبرداران خیلی مفید است. در اینجا دو مرجع اصلی را در آمریکا معرفی میکنیم که از طریق آنها میتوانید لیست ارزهای اسکم را مشاهده کنید:
عدم افشای اطلاعات شخصی، بهترین راه برای مقابله با پروژههای اسکم
در این مقاله بررسی شد که مفهوم سایت اسکم چیست و این سایتها در بازار کریپتوکارنسی چگونه فعالیت میکنند. هیچکس به اندازه شما در حفاظت از سرمایه و اطلاعات شخصی تا مسئولیت ندارد. پیشنهاد میکنیم که حتما با نهایت دقت در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کنید. در بسیاری از کلاهبرداریها حتی امکان پیگیری نیز برای قربانیان فراهم نمیشود. بنابراین بهتر است که از افتادن به دام کلاهبرداران تا جای ممکن جلوگیری کنید. به دلیل اینکه قوانین و مقررات خاصی در بازار ارز دیجیتال وجود ندارد، افراد زیادی میتوانند اسیر پروژه اسکم ارز دیجیتال شوند. نکتهای که باید بدانید این است، کلاهبرداریهای ارز دیجیتال قابل اجتناب هستند. بنابراین مهم است که قبل از سرمایهگذاری مالی در یک پروژه، تحقیقات کاملی در مورد آن انجام دهید.